Sağlık okuryazarlığı; kişilerin sağlığı ile ilgili konularda doğru kararları almaları için gerekli becerilere sahip olma durumudur. Sağlık okuryazarlığı yeterli seviyede olan bireyler, yazılı materyalleri okuyup anlayabilmekte, sağlık profesyonelleriyle doğru iletişim kurabilmektedir. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de sağlık okuryazarlığı ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin özelliklerinin incelenerek, çalışılan konu yönelimlerinin belirlenmesidir. Sağlık okuryazarlığı birey ve toplumun sağlığının korunması, geliştirilmesi, sağlıkla ilgili maliyetin düşürülmesi gibi alanlarla ilişkili olduğu için bu alanda yapılmış olan çalışmaları genel anlamda incelemek ve içerik analizi yapmak önemlidir. Bu çalışmada YÖK Ulusal Tez sayfasında erişim izni olan tezlerden (122 yüksek lisans, 21 doktora tezi) seçilerek içerik analizi yapılmıştır. Tezlerden sağlık okuryazarlığı kavramını içeren hemşirelik, ebelik ve halk sağlığı ana bilim dalında olanlar çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada danışman unvanı, sayfa sayısı, çalışma tarihi, üniversite, araştırma türü, örneklem grubu, amaçları, elde edilen sonuçlar ve anahtar kelime parametreleri kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS, MS Excel programı ile yapılmış ve tanımlayıcı istatistikler uygulanmıştır. Yapılan analizlerde sağlık okuryazarlığı konusunun 2011 yılından günümüze kadar en fazla 2022 yılında ilgi gördüğü ve hemşirelik alanında çalışmaların yoğunlaştığı görülmüştür. Araştırma tasarımı olarak genellikle tanımlayıcı ve tanımlayıcı-kesitsel tasarımlar kullanılmıştır (%30,8 ve %35). Farklı örneklem gruplarının yer aldığı bu tezlerde çoğunlukla hastalar ve yetişkinlerle çalışılmıştır (%25,9 ve %25,2). Tez çalışmaların amaçları genellikle sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile hastalıkların incelenmesi ve ilişkilendirilmesi üzerinedir. Tez konularında sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi ve sağlıklı yaşam üzerine etkisini inceleme eğilimi de fazladır. Ebeveynlerin ve bakım verenlerin sağlık okuryazarlığına yönelik çalışmaların ise diğerlerine göre azınlıkta olduğu görülmüştür. Tezlerin sonuç bölümlerinde çoğunlukla sağlıklı yaşam tarzının oluşturulması ve hastalık yönetiminin iyileştirilmesi için sağlık okuryazarlığı seviyesinin arttırılması gerektiğine değinilmiştir. Buna ek olarak sağlık okuryazarlığını arttırmak için ölçek uyarlama ve eğitim materyali/planı oluşturan çalışmaların genellikle doktora tezlerinde olduğu gözlenmiştir. İncelenen çalışmalar neticesinde, ebeveynlerin ve bakım vericilerin sağlık okuryazarlığına ilişkin çalışmaların arttırılması uygun görülmektedir. Ayrıca sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesi ve hastalık yönetiminin iyileştirilmesi için, çalışmalarda kullanılan eğitim materyallerinin daha fazla kitlelere ulaştırılıp uygulanması önerilmektedir.

Health literacy refers to individuals' ability to possess the necessary skills to make informed decisions about health-related issues. Individuals with adequate health literacy can read and understand written materials and communicate effectively with healthcare professionals. The purpose of this study is to examine the characteristics of graduate theses on health literacy in Türkiye and determine the direction of research topics. Since health literacy is associated with areas such as the preservation and improvement of individual and public health, and the reduction of healthcare costs, it is important to examine studies conducted in this field and conduct content analysis. In this study, content analysis was performed on theses (122 master's theses and 21 doctoral dissertations) with access permission on the YÖK National Thesis page. Theses that include the concept of health literacy in the fields of nursing, midwifery, and public health were included in the study. Parameters such as advisor title, page number, date of study, university, research design, sample group, objectives, results, and keywords were used in the research. The data were analyzed using SPSS and MS Excel, and descriptive statistics were applied. 2022 is the year in which the topic of health literacy has drawn interest the most since 2011, and studies have been concentrated in the field of nursing. Generally, descriptive, and descriptive-cross-sectional designs were used as research designs (30.8% and 35%, respectively). In these theses with different sample groups, mostly patients and adults were studied (25.9% and 25.2%, respectively). The objectives of the thesis studies generally focused on examining and correlating health literacy levels and diseases. There is also a tendency to determine the levels of health literacy and examine its impact on healthy living. Studies on health literacy for parents and caregivers were found to be less common than others. In the conclusion sections of the theses, it was emphasized that increasing health literacy levels is necessary for creating a healthy lifestyle and improving disease management. In addition, it was observed that studies that adapt scales and develop education materials/plans to increase health literacy are generally doctoral dissertations. Based on the examined studies, it is recommended that studies on health literacy for parents and caregivers be increased. It is also recommended that education materials used in studies be disseminated to more people to adopt a healthy lifestyle and improve disease management.