EVALUATION OF THE HADITH IN TERMS OF SANAD AND CONTENT (EXAMPLE OF BUKHARI NARRATION)
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15401474Keywords:
Hadith, Mind, Woman, Deficiency, DocumenZ, ContentAbstract
Discussions on the existence and value of women predominantly revolve around fundamental issues such as the ontological equality of men and women and the role of women in society and family life. The answers to these questions are shaped by beliefs, cultural codes, and social norms, varying across different cultures and societies. From the Islamic perspective, the value of women derives from their humanity, a principle supported by the Qur'an and Sunnah, which emphasize that men and women share the same essence of humanity. The creation process and worldly trial of both genders are evaluated on an equal footing. The Qur'an expresses the equality between men and women by stating that the deeds of every individual will be recompensed in full measure. In this context, the primary purpose of both men and women is to act with an awareness of servitude to Allah, striving to lead a life befitting human dignity, and to support one another as companions in the pursuit of Allah’s pleasure as the ultimate goal. To gain a deeper understanding of Islam’s perspective on women, it is essential to refer to the regulations in the Qur'an and Sunnah, as well as the narrative of creation.Whether women lack intellect and cognitive abilities compared to men is an important issue that has been discussed in philosophy, religion and social sciences for many years. Especially in Islamic thought, different views have been put forward on this issue through the interpretation of some hadiths. This study examines the origins of this debate in Islam and its reflections today. At the beginning of the study, the general position of women in Islam and the values attributed to women are emphasized. Then, the narrations interpreted as “women lack intellect” are analyzed with the methods of hadith science. By examining the hadith's hadith script and content, the aspects that may be open to different interpretations were identified. The aim of the study is to evaluate such hadiths in their historical and cultural contexts and to prevent misunderstandings that are common today. In particular, in addition to the misunderstanding of hadith texts through literal reading, the importance of a holistic approach by taking into account the conditions under which the texts emerged is emphasized. For this purpose, the study first consulted the commentaries (explanations) in the works containing the relevant hadiths. In addition, various works, articles and researches written on this subject in the classical and modern period were examined. Video and internet sources on the subject were also included in the study, and the information obtained from different perspectives was brought together.
References
Akdemir, Salih. “Tarih Boyunca ve Kur’ân-ı Kerim’de Kadın = Woman in History and the Qur’an”. İslâmî Araştırmalar (Dergi) V/4 (1991), 260-270.
Akdeniz, Fisun-Karadağ, Figen. “Adet Döngüsünün Duygudurum Bozuklukları Üzerine Etkisi Var mıdır?” Türk Psikiyatri Dergisi 17/4 (2006), 296-304.
Altıkulaç, Tayyar. “Zehebî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/180-188. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Aşık, Nevzat. Sahabe ve Hadis Rivâyeti. İzmir: Akyol Neşriyat, 1981.
Aydın, Mehmet Âkif. “Kadın (İslâm’da Kadın)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/86-94. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedruddîn Mahmud b. Ahmed b. Musa b. Ahmed. Umdetü’l-Kârî fî Şerhi’l-Buhârî. 1-13 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2001.
Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî. Avnü’l-Ma’bûd. 1-7 Cilt. Dımeşk: Dârü’l-Feyhâ, 2013.
Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil. Sahîhu’l-Buhârî. Riyad: Daru’s-selam, 1999.
Buhârî. et-Târîhu’l-kebîr. thk. Muhammed Abdulhamid Han. Haydarâbâd: Dârü’l-maârifi’l-Osmâniyye, 1963.
Çakan, İsmail Lütfi. Hadislerle Gerçekler. İstanbul: Erkam Yayınları, 1990.
Çakan, İsmail Lütfi. İyi Müslüman 40 Hadis 40 Yorum. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2016.
Çolak, Mücahit. “İslâm Muhakeme Hukukunda Şahitlik ve Hükümleri = In the Islamic Reasoning Law Property and Provisions”. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi IX/2 (2016), 85-104.
Dalgın, Nihat. “Kadın ve Erkeğin Şahitliği ile İlgili Naslardaki Düzenlemenin İslâm Hukukuna Yansımaları Üzerine Değerlendirme”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi V/1 (2005), 1-38.
Dârimî, Ebû Abdullâh bin Abdu’r-Rahmân b. Fadl bin Behram. Sünenü’d-Dârimî. thk. Hasan Selim Esed, Dâru’l-Muğannî. 1-4 Cilt. Riyad: Dâru’l-Muğnî, 2000.
Durmuş, Ziya. Kadınlarla İlgili Müttefakun Aleyh Hadislerin Kur’ân’a Aykırılığı İddiasının Değerlendirilmesi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Tez, 2016.
Ebû Dâvûd, Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş’as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünenü Ebî Dâvûd. thk. Şuayb Arnavut-. 1-7 Cilt. Beyrût: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
Ebû Nuaym el-İsfahânî, Ahmed b. Abdillâh b. İshâk. Hilyetü’l-evliyâ ve tabakâtü’l-esfiyâ. 10 Cilt. Mısır: Matbaatü’s-Saâde, 1974.
Güler, Zekeriya. “Kadın Akıl ve Din Bakımından Eksik midir?” Mehir 2 (1998), 14.
Heyet. Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: DİB Yayınları, 2011.
İbn Abdilber, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed. el-İstî’âb fî ma’rifeti’l-ashâb. thk. Halil b. Me’mûn Şeyhâ. Lübnân: Dâru’l-Ma’rife, 2. Basım, 2012.
İbn Ebû Hâtim er-Râzî, İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed. el-Cerh ve’t-Ta’dîl. 1-9 Cilt. Haydarâbâd/Beyrut: Tab’atu Meclisi Dâîreti’l-Ma’ârifi’l-Osmâniyye/Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1371.
İbn Hacer Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd. 1-8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1410.
İbn Hacer el-Askalânî. Fethü’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî. 1-26 Cilt. Beyrût: er-Risâletü’l-Âlemiyye, 2013.
İbn Hacer el-Askalânî. Tehzîbu’t-Tehzîb. 1-12 Cilt. Hindistan: Matbaatu Dâirati’l-Me’ârifi’n-Nizâmiyye, 1326.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Saîd. Cevâmiu’s-Sîreti’n-Nebeviyye. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
İbn Sa’d. Kitabü’t-Tabakâti’l-Kebîr. 1-11 Cilt. İstanbul: Siyer Yayınları, 2020.
İclî, Ebȗ’l-Hasen Ahmed b. Abdullah b. Salih el-Kȗfi. Ma’rifetü’s-Sikât. thk. Abdulalîm Abdu’lazîm el-Bestevî. Medine: Mektebetü’d-Dâr, 1985.
Kâdî İyâd, Ebü’l-Fadl İyâd b. Mûsâ b. İyâdel-Yahsubî. Tertîbü’l-Medârik ve Takrîbü’l-Mesâlik. thk. Abdülkadir Sahrâvî vd. Mağrib: Matbatü Fadâle, 1. Basım, 1970.
Karaman, Hayreddin. “Kadının Şahitliği, Örtünmesi ve Kamu Görevi”. İslâmî Araştırmalar (Dergi) V/4 (1991), 284-291.
Kastalânî, Ebü’l-Abbas Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr. İrşâdü’s-Sârî li Şerhi Sahîhi’l-Buhârî. 1-10 Cilt. Mısır: Matba’atü’l-Emîriyye, 2011.
Kırbaşoğlu, Mehmed Hayri. “Kadın Konusunda Kur’ân’a Yöneltilen Başlıca Eleştiriler”. İslâmî Araştırmalar (Dergi) V/4 (1991), 271-283.
Kocaman, Tuğba. Kadınlar Hakkında “Aklın ve Dinin Noksanlığı” Nitelemesini İçeren Hadisin Tahrîci Tenkîdi ve Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi, Tez, 2017.
Kolektif. Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2006.
Küçük, Raşit. “Ebû Saîd el-Hudrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/223-224. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Mâlik, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî. el-Muvattâ. 1-2 Cilt. Kâhire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.
Martı, Huriye. Hakları ve Saygınlığıyla İslâm’da Kadın. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2023.
Mehmet Faik Bey. Saâdet-i Aile: Mutlu Yuva. İstanbul: Semerkand Aile Yayınları, 2017.
Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân b. Yûsuf. Tehzîbü’l-Kemâl. 1-8 Cilt. Beyrût: Müessesetü’l-Risâle, 2010.
Münâvî, Zeynüddîn Muhammed Abdürraûf b. Tâcil’ârifîn b. Nûriddîn Alî. Feyzu’l-Kadîr şerhu’l-Cami’sağîr. 1-8 Cilt. Kahire: Daru’l-Hadîs, 2010.
Müslim, Ebû Hüseyn b. Haccâc el-Kuşeyrî. el-Câmiu’s-Sahîh. Dımeşk: Dâru’s-Selâm-, 2000.
Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. thk. Abdulfettah Ebû Ğudde. 1-9 Cilt. Haleb: Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
Nesâî. İşretü’n-Nisâ: Hadislerle Kadın. thk. Hanifi Akın-F. Havva Özbey. İstanbul: Tahlil Yayınları, 2017.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Riyâzü’s-Sâlihîn. çev. Raşit Küçük vd. I-VIII Cilt. Erkam Yayınları, 2020.
Nevevî. Şerhu Sahîhi Müslim: el-Minhâc. 1-6 Cilt. Dımeşk: Darü’l-Feyha/Darü’s-Selam, 2010.
Özafşar, Mehmet Emin. “Hadis Tarihinde Kadın Gerçeği Üzerine”. İslâmî Araştırmalar (Dergi) XIII/2 (2000), 189-202.
Rûdânî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Muhammed b. Süleymân. Câmi’u’l-Fevâid min Câmii’l-Usûl ve Mecmu’-z-Zevâid. çev. Naim Erdoğan. 1-9 Cilt. İstanbul: Ocak Yayınları, 2011.
Sağlam, Y. Hadi. Kadınların Sosyal İçerikli İbadetleri ve Şahitliği. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
Süyûtî-el-Hindî-ed-Dehlevî-el-Bûsîrî-el-Kenkûhî-en-Nu’mânî. Şurûhu Süneni İbn Mâce. thk. Râid b. Sabrî b. Ebî Alafe. Ummân: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye, 2007.
Taberânî, Ebü’l-Kasım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-evsât. thk. Muhammed Hasan Muhammed Hasan İsmail Şafii. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2012.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). es-Sünen. Riyad: Dârus-Selâm, 2000.
Tuksal, Hidâyet Şefkatli. Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri. İstanbul: Otto, 4. Basım, 2012.
Yavuz, Yusuf Şevki. “Akıl (Kelâm)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/242-246. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. el-Kâşif fî Ma’rifeti men lehû Rivâyetun fî’l-Kutubi’s-Sitte. thk. Muḥammed Avvâme. 1-3 Cilt. Cidde: Dâru’l-Kıble, 1992.
Zehebî. Siyeru alâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb Arnavut vd. 1-25 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1985.
Zeylâî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed. Nasbu’r-Râye li Ehâdisi’l-Hidâye. 1-4 Cilt. Hindistan: Dâru’l-Me’mûn, 1938.
Zuhaylî, Vehbe. el-Fıkhu’l-İslâmî. 1-10 Cilt. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1985.
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Mehmet TURAN
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
