YOKSULLUK NEDENLERİNE İLİŞKİN YAPILAN ATIFLARIN SOSYOLOJİK ANALİZİ

Özet

Tarihi süreçte yoksulluk ve zenginlik olguları var ola gelmiştir. Mülkiyet ilişkisinin gelişmesi ile
birlikte mülkiyete sahip olanlar ve olmayanlar dolayımında yoksul ve zengin ayrımı ortaya
konulmaktadır. Genel olarak yoksulluk, kişilere ve onların gelir düzeyine, tüketim alışkanlıklarına
ve bir mala sahip olma durumuna göre değerlendirilmektedir. Diğer taraftan, belli bir mülkiyete
sahip olmak dışında yoksulluk deneyimleri zamana ve mekâna bağlı olarak değişmektedir. İnsanlar
kendi durumlarını değerlendirip kendi kriterleriyle yoksulluğu tanımladıkları, sahip olmak
istedikleri şeylerin maddi ve manevi sınırlarının kendilerinin belirlediği algılama süreci
yaşamaktadırlar. İnsan, türlü hasletleri olan salt biyolojik organizma olmanın dışında, toplumsal bir varlık olarak
değerlendirilmektedir. Bu çalışmada da yoksulluk kişilerin çeşitli mallara duyduğu “ihtiyaç” olarak
değerlendirilmekle birlikte, asıl olarak yoksulluğun nedeni olan “durumlar” üzerine
odaklanılacaktır. Bu durumlar önce Yoksulluğa İlişkin Nedensel Atıflar Ölçeği (YİNA) ile ortaya
konulacaktır. Dolayısı ile bu çalışmada, çeşitli sosyo demografik yapıya sahip kişilerin yoksulluğa
ilişkin yaptığı atıfların saptanması amaçlanmaktadır. Bu amaç dâhilinde sosyo demografik yapıyı ve
yoksulluk atıflarını ortaya çıkarmayı amaçlayan bir anket kâğıdı hazırlanmıştır. Kolayda örneklem
yöntemi ile ulaşılan toplamda 232 kişiye anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı
kullanılarak analiz edilmiştir.
Geçerlik güvenirlik analizi yapılmış YİNA ölçeği, yoksulluğa ilişkin yapısal, bireyci ve
kaderci/ailesel olmak üzere üç boyut sunmaktadır. Araştırmadan elde edilen verilere göre,
örnekleme dâhil olan katılımcılar yoksulluğun nedeni olarak daha çok yapısal atıflar
yapmaktadırlar. Kaderci/ailesel atıflar, orta düzeyde yoksulluk nedeni olarak görülmekteyken,
bireysel atıflar az düzeyde yoksulluk nedeni olarak görüldüğü tespit edilmiştir