TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA İKTİDAR İLİŞKİLERİ

Özet

İnsan, biyolojik doğası itibariyle dişi ve erkek olarak dünyaya gelirken, toplumsallaşma sürecinde
bu varoluş durumundan sıyrılarak “toplumsal cinsiyet” olarak adlandırılan kadın ve erkek kalıbına
bürünmektedir. Değerler sistemi içinde kadın ve erkekle ilgi farklı anlamlar geliştirilirken,
toplumsal yaşam içinde de kendilerine farklı roller yüklenmektedir. Biyolojik varoluştan farklı
olarak insana yüklenen toplumsal anlamın temelinde hiç kuşkusuz iktidar ilişkileri yatmaktadır.
İktidar, ilişkiler üzerinden ortaya çıkar ve toplumsal yaşamın tüm alanlarında görülür. Ortaya çıktığı
her yerde ast üst ilişkisini beraberinde getirir. Birbirini tamamlayıcı gibi görünen ilişkiler aslında
güç ilişkisi beslerler. İlişki içindeki aktörlerden biri baskın ve üstün iken, diğeri bağımlı ve ikincil
konumdadır. İktidar, kendini kurgulama sürecinde, dil, din, kültür, otorite, söylem ve toplumsal
ilişki gibi aygıtlar üzerinden toplumsal cinsiyet anlayışını geliştirmekte ve kadınla erkeği buna göre
konumlandırmaktadır. Bu çalışma, iktidar ilişkilerinin toplumsal cinsiyet üzerinden nasıl
üretildiğini ve süreklilik kazandığını tartışmaktadır. Çalışmada öncelikle toplumsal cinsiyet ve
iktidar kavramlarına yüklenen anlam analiz edilecek, ardından da toplumsal cinsiyet ile iktidar
arasındaki ilişkiye dikkat çekilecektir.