AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI’NIN İNTERNET ORTAMINDA MEYDANA GELEN KİŞİLİK HAKKI İHLÂLLERİNDE MİLLETLERARASI YETKİYE İLİŞKİN GÜNCEL USÛLÎ DEĞERLENDİRMELERİ

Özet

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler çözülmesi gereken hukukî problemleri
gündeme getirmiştir. Özellikle de internetin coğrafî sınırları önemsiz hâle getirmiş olması kişilik
hakkı ihlâllerini yaygınlaştırmıştır. Yabancılık unsuru içeren bu ihlâllere ilişkin yasal taleplerin
hangi mahkemeden yapılacağı milletlerarası usûl hukuku açısından önem taşımaktadır. Nitekim
ihlâlin bir coğrafî alana özgülenmesi internet ortamında oldukça zordur. Hukukî ve Ticarî
Konularda Mahkemelerin Yetkisi ve İlâmların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 12.12.2012 tarihli
Brüksel Ibis Tüzüğü Avrupa Birliği üyesi devletlerde usûli konulara ilişkin harmonizasyonu
sağlamaktadır. İnternet ortamında meydana gelen kişilik hakkı ihlâlleri haksız fiil olarak
vasıflandırıldığından Tüzüğün haksız fiillere ilişkin m. 7(2) hükmüne göre mahkemelerin
milletlerarası yetkisi tayin edilmektedir. Zararın meydana geldiği veya gelebileceği yer
mahkemelerine yetki bahşeden bu hüküm internet ortamındaki kişilik hakkı ihlâllerine tatbik
edilirken üye devletler Avrupa Birliği Adalet Divanı’ndan önsorun talebinde bulunmuşlardır.
ABAD tarafından verilen içtihatlar internet ortamındaki kişilik hakkı ihlâllerinde yetkili
mahkemenin tayinine ilişkin Tüzüğün m. 7(2) hükmünün yorumlanması konusunda yol göstericidir.
2011 yılında ABAD yeni bir yetki irtibatı olan “mağdurun menfaatler merkezi” ifadesini hukuk
literatürüne kazandırmıştır. Çalışmamızda özellikle konuya ilişkin en yeni karar olan
Mitterbayerischer kararı ve daha önceki ABAD kararları üzerinden internet ortamında kişilik hakkı
ihlâllerinde milletlerarası yetkinin tayinine ilişkin açıklamalara yer verilecektir.