PHILIP GUSTON’UN GEÇ DÖNEM FİGÜRASYONLARINI SANATIN MUHALİF KARAKTERİ ÜZERİNDEN OKUMAK

Özet

Sanatın üstün değerlerinin ve modernizmin empoze ettiği arınma, saflık ve sınırlılık hali, sanatı
toplumsal meselelerden, hayattan ve dünyanın gerçekliğinden uzak kalmaya maruz bırakmıştır.
Modern sanat düşüncesi ile birlikte kapsamı daralan sanatın, insani ve toplumsal bir fayda
içerebilecek konulardan uzaklaşıp salt biçimin estetiği üzerinden anlamlanması, biçimci bir sanat
anlayışını gündeme getirmiştir. Bu anlayış, modern sanat döneminin sonlarında dahi tezahür etmiş,
özellikle Amerikan soyut sanatında karşılık bulmuştur. İçerik ve anlatı ile birlikte sosyo-politik
konuları kapsamı dışına alan yeni sanatın dili bu bağlamda figüratif anlatımların da uzağına
düşmüştür. Bu dönemde, her ne kadar soyut sanat üzerinden anlam kazanan bir saflık ve arınma
arzusu hüküm sürse de yönünü yeniden hayatın kendisine ve figürasyona dönen muhtelif akım ve
eğilimler dikkat çekmiştir. Philip Guston bu yönelimin öncü sanatçıları arasında yer almıştır.
Toplumsal, yaşamsal ve politik konular üzerinden eleştirel bir dil geliştiren sanatçı, sanatın muhalif
karakterine yeniden dikkat çekmiş ve bu doğrultuda figüratif anlatım olanaklarını kutsamıştır. Bu
araştırmada Philip Guston’ın geç dönem figürasyonlarını sanatın muhalif karakteri üzerinden ele
almak amaçlanmıştır. Karikatürvari ve grotesk anlatımlarıyla sıra dışı bir tavır sergileyen
sanatçının, döneminin sanat çevrelerinde yarattığı etkiye vurgu yapılmıştır. Bununla birlikte sanatın
muhalefetle olan tarihi ilişkisinin örneği olan eserlerinin, günümüzde dahi etkisi süren tartışmalı
yapısına dikkat çekilmiştir.