RASYONEL SAYI PROBLEMLERİNİ ÇÖZME VE KURMA BECERİLERİNİN ÇOKLU TEMSİLLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Özet

Bu araştırmada, yedinci sınıf öğrencilerinin rasyonel sayılarla problem çözme ve problem kurma
becerilerinin çoklu temsiller bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Literatür incelendiğinde çoklu
temsil ile rasyonel sayılar ilişkisini inceleyen araştırma mevcut olmakla beraber bu ilişkiye ek
olarak öğrencilerin problem kurma becerileri ile ilişkisini inceleyen araştırmaya rastlanmamıştır.
Öğrencilerin konuya yeni bir bakış açıları ile bakmalarına yardım eden ve daha derin biçimde
anlamalarına olanak sağlayan problem kurmanın, çoklu temsil bağlamında incelenmesi önemli
görülmüştür. Araştırma, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İstanbul İlinde bir devlet ortaokuluna
devam eden 25 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı içerisinde yer
alan, etkileşimli desenlerden biri olan durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı
olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Rasyonel Sayılar Çoklu Temsil Testi” kullanılmıştır.
Elde edilen veriler doğrultusunda öğrencilerin temsil tercihleri ve bu tercihlerindeki başarı
durumlarına ilişkin yorumlamalar betimsel istatistikler kullanılarak verilmiştir. Ayrıca öğrencilerin
kurdukları problemler Katrancı (2014) tarafından ortaya koyulan problem kurma değerlendirme
rubriği kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu rubriğin seçilmesinin nedeni öğrencilerin problem
kurma performanslarının derecelendirilmesine olanak sağlamasıdır. Araştırma bulgularına göre
problem kurma sorularında en çok tercih edilen temsil türleri sırasıyla sözel (metinsel), tablo, sayı
doğrusu, cebirsel (sayısal) ve model temsil türleri olmuştur. Öğrencilerin kurdukları problemler,
problem kurma değerlendirme rubriğine göre 100 üzerinden 64 puan olarak bulunmuştur. Temsiller
arası geçiş başarı durumları değerlendirildiğinde sözel temsil türünden tablo temsil türüne geçiş en
başarılı, sayı doğrusundan model türüne geçiş ise en az başarılı oldukları geçiş olarak bulunmuştur.
Öğrencilerin çözmekten en çok hoşlandıkları temsil türü, model türü (%40) olurken, ikinci sırada
sayı doğrusu (%36) yer almıştır. Öğrencilerin en az hoşlandıkları temsil türleri ise cebirsel ve sözel olarak ifade edilmiştir. Model
temsil türünden daha çok hoşlanma nedenlerine bakıldığında ise görsel olması, anlaşılır olması ve
yapımının kolay olması gibi nedenler belirtilmiştir. Sayı doğrusu temsil türünün hoşlanma
nedenlerinde ise kolay ve pratik olması gibi nedenler gösterilmiştir