AKRAN ZORBALIĞININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ: KARAMAN ÖRNEĞİ

Özet

Okullarda görülen en büyük şiddet davranışlarından birisi akran zorbalığıdır. Akran zorbalığı, bir ya
da birden çok öğrencinin kendilerinden daha güçsüz öğrencileri kasıtlı ve sürekli olarak rahatsız
etmesiyle sonuçlanan bir saldırganlık türü olarak adlandırılabilir (Pişkin, 2002). Bu araştırmanın
amacı, Karaman ili, Merkez ilçesindeki ortaokul 6.sınıf öğrencilerinin, akran zorbalığı düzeylerinin
belirlenmesi ve cinsiyet, ebeveynlerinin hayatta olma durumları, anne ve babanın eğitim düzeyi,
gelir durumu, çocuğun kiminle yaşadığına göre ve okul türüne göre farklılık gösterip
göstermediğinin belirlenmesidir. Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırma bu araştırmada, veri
elde etme yöntemi olarak Demografik Bilgi Formu ve Akran Zorbalığı Ölçeği-Ergen Formu
kullanılmıştır (Ayas, 2015). Araştırmaya Karaman ili, Merkez ilçesindeki ortaokullarda okuyan
1200 öğrenci katılmıştır. Bu öğrencilerden toplanan 1008 veri değerlendirmeye alınmıştır.
Araştırmanın sonucunda cinsiyete göre alt boyutlardan fiziksel zorba mağduru olma, söylenti
çıkarma ve yayma mağduru olma ve eşyalarına zarar verilmesi boyutlarına göre farklılık gösterdiği,
yine cinsiyete göre alt boyutlardan fiziksel ve sözel zorbalık yapma ile söylenti çıkarma ve yayma
boyutlarının farklılık gösterdiği saptanmıştır. Okul türüne göre hem zorbalık hem de kurban
boyutunda farklılık göstermediği saptanmıştır. Ebeveynlerinin hayatta durumuna göre fiziksel
zorbalık yapma, sözel zorbalık yapma boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Ailenin gelir
durumu düzeyine göre dışlama mağduru olma, söylenti çıkarma ve yayma mağduru olma alt
boyutlarında farklılık gösterdiği saptanmıştır.