19. YÜZYIL SONLARI VE 20. YÜZYIL BAŞLARINDA ADAPAZARI’NDA AT YETİŞTİRME FAALİYETLERİ

Özet

Türk kültürüne “Atlı Kültür” dense yeridir. Zira Türkler tarih boyunca birçok devlet kurmuşlar ve bu devletlerin geniş coğrafyalara yayılmasını sağlamışlardır. Tarihe bıraktığı etki göz önüne alındığında kurulan bu devletlerin zirvesini hiç şüphesiz Osmanlı Devleti oluşturmaktadır. Osmanlı Devletinin büyümesi ve genişlemesi elbette ki büyük savaşların kazanılması yoluyla olmuştur. Savaşların kazanılmasındaki en önemli yardımcı ve olmazsa olmazlardan biri de şüphesiz atlardır. Osmanlı Devleti hüküm sürdüğü yıllar boyunca ve tarihi mirasında etkisiyle köklü bir atçılık geleneğine ve zengin bir at varlığına sahip olmuştur.

Bu durum 19. yüzyılın ikinci yarısı itibariyle olumsuz manada değişmeye başlamış imparatorluk dahilindeki atların gerek niteliği ve gerekse niceliği anlamında bir gerileme yaşanmıştır. Söz konusu durum kuşkusuz en çok Osmanlı ordusunu etkilemiş ve askeri anlamda zafiyetlere sebep olmuştur. Devleti idare eden yöneticiler zafiyetin ortadan kaldırılması ve ordunun at ihtiyacının karşılanması amacıyla imparatorluğun birçok bölgesinde at çiftliklerinin kurulması var olanların ihyası, halkın at yetiştiriciliğine teşvik edilmesi gibi yollara başvurarak ve bu yönde idari ve hukuki düzenlemeler meydana getirmişlerdir.

19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarında ithal atların getirilmesi, yerli atların ıslahı gibi çalışmalarının yapıldığı merkezlerden birisi de Adapazarı bölgesidir. Bu makalenin yazılmasının temel amacı belirtilen dönemde Adapazarı bölgesinde gerçekleşen at yetiştirme faaliyetlerini kaynaklar ışığında ortaya koyma çabasıdır