HZ. MUHAMMED’İN (SAS) SİYASİ VE ASKERİ OLAYLARLA İLGİLİ GÖRÜP YORUMLADIĞI RÜYALARINA BİR BAKIŞ
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14463898Anahtar Kelimeler:
İslam Tarihi, Hz. Muhammed, Rüya, Te’vil, Hicret, UhudÖzet
Bu çalışmada, Hz. Muhammed’in (sas) bizzat kendisinin görüp yorumladığı birçok rüyadan sadece siyasi ve askeri mahiyet taşıyan ve hayattayken karşılığı olan rüyalar ele alınacaktır. Allah Resûlü, salih kimselerin gördüğü sevindirici rüyayı mahiyet itibariyle nübüvvetin kırk altıda biri, bazı rivayetlerde de vahyin yetmiş cüzünden biri olarak zikretmiştir. Vahye muhatap olan Hz. Peygamber, rüyaları; nübüvvetin yahut vahyin bir cüzü olarak görmesine karşın vahiy olarak değerlendirmemiş, bizzat gördüğü rüyaları yorumlamış, sahabesine de rüyalarını hayır üzere yorumlamalarını tavsiye etmiştir. Kendisinden sonra nübüvvet ve vahiy olmayacağından müjdeleyici olarak sadece sadık rüyaların kalacağını belirtmiş ve bu rüyaların kıyamete dek süreceğine dikkat çekmiştir. Zaman açısından; geçmiş, şimdi ve geleceğe hitap eden rüyalar, çalışmamızda gelecekte cereyan edecek olaylara işaret etmesi yönüyle ele alınacaktır. Rüyaların konusunu siyasi ve askeri konulara indirgediğimizden, ilgili konuya dair rivayetlerin sınırlı sayıda olduğunu ifade etmeliyiz. Çalışma konusu, dünyevi olayların metafizik formla bağlantısını ortaya koyması açısından önem arz etmektedir. İslam Tarihi ve bazı hadis kaynaklarına göre ele alınan çalışma bağlamında beş rüya ele alınacaktır.
Referanslar
Ahmet Cevdet Paşa. Peygamberler ve Halifeler Tarihi 1-2 (Kısas-ı Enbiya ve Tevârih-i Hulefâ). sad. Metin Muhsin Bozkurt. İstanbul: Akit Yayınları, 1997.
Algül, Hüseyin. “Esved el-Ansî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
Aydar, Hidayet. “Hz. Muhammed’in Bazı Rüyaları ve Yaptığı Rüya Yorumlarından Örnekler”. EKEV Akademi Dergisi 9/25 (Güz 2005).
Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ b. Câbir b. Dâvûd el-Belâzürî (ö. 279/892-93). Ensâbu’l-Eşrâf. thk. Muhammed Hamîdullah, Mısır: Dâru’l-Meârif bi Mısır, 1959.
Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ b. Câbir b. Dâvûd el-Belâzürî (ö. 279/892-93). Fütûhu’l-Büldân, thk. Abdullah Enîs et-Tabba’. Beyrut: el-Mektebetü’l-Meârif, 1407/1987.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-Beyhakī (ö. 458/1066). Delâilü’n-Nübüvve ve Ma’rifeti Ahvali’s-Sahibi’ş-Şeriyye. thk.: Abdulmu’ti Kal’aci. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1988.
Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâliḳ el-Bezzâr el-Basrî (ö. 292/905). Müsnedü’l-Bezzâr. thk. Mahfuzurrahman Zeynullah. 18 cilt. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1988.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî (ö. 256/870). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1423/2002.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl ed-Dârimî (ö. 255/869). Sünen-i Dârimî. tsh: Mi’rac Muhammed. Karaçi: Kadîmi Kütübi Hanci, 1337.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl ed-Dârimî (ö. 255/869). Sünen-i Dârimî Tercüme Şerhi. çev. Abdullah Aydınlı. İstanbul: Madve Yayınları, 1996.
Ebû Dâvud, Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî (ö. 275/889). Sünen-i Ebî Dâvûd. thk.: Ebû Ubeyde Meşhûr b. Hasan Âli Selman. Riyad: Mektebetü’l-Meârif, 1424.
Hamîdullah, Muhammed. “Hz. Peygamber’in İslam Öncesi Seyahatleri”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. çev. Abdullah Aydınlı, 4. Sayı (1980).
Heysemî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân el-Heysemî (ö. 807/1405). Mecmaʿu’z-Zevâid ve Menbaʿu’l-Fevâid. 10 cilt. ed. Ḥusâmeddîn el-Ḳudsî. Kahire: Mektebetu’l-Ḳudsî, 1414.
İbn Habîb, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Habîb b. Ümeyye b. Amr el-Hâşimî (ö. 245/860). el-Muhabber, Arap Kültürü. çev. Adem Apak, İsmail Güler. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018.
İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî (ö. 354/965). es-Sîretü’n-Nebeviyye ve Ahbâru’l-Hulefâ. çev. Harun Bekiroğlu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
İbn Hişâm. Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî (ö. 218/833). es-Sîretü’n-Nebeviyye. thk. Mustafa es-Sakâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdulhafîz Şelebî. Dımaşk: Dâru İbn Kesîr, 1426/2005.
İbn İshak, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî (ö. 151/768). Kitabu’s-Siyer ve’l-Meğazi. thk. Süheyl Zekkar. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1398/1978.
İbn Kayyım el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkī el-Hanbelî (ö. 751/1350). Zâdü’l-Meâd. İstanbul: İklim Yayınları, 1990.
İbn Kesîr, Hafız İmadüddin Ebi’l-Fida İsmail b. Ömer b. Kesîr el-Kuraşî ed-Dımaşkî (ö. 774/1373). el-Bidâye ve’n-Nihaye. thk. Abdullah b. Abdul-Muhsin et-Türkî. b.y.: Dâru Hicr, ts.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî (ö. 273/887). Sünen-i İbn-i Mâce. b.y.: Dâru’t-Te’sil, 1435/2013.
İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî (ö. 230/845). Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr. thk. Ali Muhammed Ömer. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 1421/2001.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî (ö. 597/1201). Ṣıfatü’ṣ-ṣafve,. çev. Abdülvehhab Öztürk. İstanbul: Kahraman Yayınları, 2006.
İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Cezerî (ö. 630/1233). el-Kâmil fi’t-Târîh. thk. Ebi’l Fida Abdullah Kadi. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1407/1987.
İmam Mâlik, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî (ö. 179/795). Muvaṭṭa. 5 cilt. b.y.: Mecmuatu’l-Furkâni’t-Ticâriyye, 1424/2023.
Kandehlevi, M. Y. Hayatu’s-Sahabe. 4 cilt. İstanbul: Akçağ Yayınları, 2018.
Kandemir, M. Yaşar. “Ebû Mûsâ el-Eş’arî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Mûsâ b. Ukbe. Ebû Muhammed Mûsâ b. Ukbe b. Ebî Ayyâş el-Kureşî el-Esedî el-Medenî (ö. 141/758). el-Meğazi. tahric: Muhammed Bakşiş Ebû Malik. b.y.: el-Memleketü’l-Mağribiyye Câmiatu İbn Zehra, 1994.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî (ö. 261/875). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye, 1419/1997.
Önkal, Ahmet. “Müseylümetülkezzâb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
Safiyyürrahman M. F. Peygamber Efendimizin Hayatı ve Daveti. çev. H. İbrahim Kutlay, İstanbul: Risâle Yayınları, 2016.
Sallâbî, Ali Muhammed. Siyer-i Nebi 1-2. çev. Mustafa Kasadar vd. İstanbul: Ravza Yayınları, 2017.
Sarıcık, Murat. “Cahiliye Döneminde Arap Yarımadası Panayırları”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2/31 (2013).
Taberânî. Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb (ö. 360/971). Mu’cemü’s-Sağîr Tercüme ve Şerhi. çev. İsmail Mutlu. İstanbul: Mutlu Yayıncılık, 1997.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî (ö. 279/892). Sünenü’t-Tirmizi. 5 cilt. thk. ve nşr.: Merkezü’l- buhûsi ve tekniyyeti’l-ma’lumat, b.y.: Dâru’t-Te’sil, 1437/2016.
Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-Vâkıdî el-Eslemî el-Medenî (ö. 207/823). Kitâbü’r-ridde mea nebze min fütûhi’l-Irâk. thk. Yahyâ el-Cebûrî. Beyrut: Dâru’l-Garbi‘l-İslâmî, 1410/1990.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân (ö. 748/1348). Siyeru A’lâmü’n-Nübelâ. thk. Şuayb el-Arnaûd. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, ts.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Mevlüt POYRAZ, Hatice ULUIŞIK
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
