MALATYA YÖRESİ TÜRKÜLERİNDE HAYVAN SEMBOLLERİ

Özet

Halk nazmının temel yapıtaşları sembol ve simgelerdir. Halkın sözlü ürünleri içerisinde özlü ve bir güçlü bir anlatım
diline sahip olan türküler ait oldukları toplumun kültürünü, geniş ve kapsamlı şekilde anlatan nazım türleri içerisinde
sembolik ifadeleri ile öne çıkmaktadır. Yaratıcısı olan toplumun kültürel, sosyal ve ekonomik yaşamını sembolik
unsurlarla ifade eden türkülerde en çok kullanılan sembolik kavramlar hayvan ve bitki isimleridir. Belirli yönleri ve
nitelikleriyle sembol haline getirilen bu kavramlar sözü etkili kılmakta ve anlamı derinleştirmektedir.
Sembollerin doğru yorumlanması türkülerin anlam dünyasının zenginliğini kavrayabilmekte önem taşımaktadır. Bu
amaçla oluşturulan çalışmamız kapsamında yazılı kaynak tarama yöntemi kullanılarak dört yüz civarında türkü metni
incelenmiştir. Malatya türkülerinde geçen hayvan isimlerinin metin içinde kullanım durumları ve işlevlerinin neler
olduğu üzerinde durulmuştur.
Malatya yöresi türkü metinlerinde geçen başlıca hayvan isimleri ahu, arı, aslan, at, balık, baykuş, bülbül, ceylan, çakal,
deve, horoz, kaz, katır, keklik, koyun, kurbağa, kurt, kuzu, kuş, öküz, ördek, suna, şahin, turna, yılan ve yılkıdır. Bu
hayvanlar arasında en çok kuş ismi yer almış ve sembol olarak en çok kullanılan hayvan bülbül olmuştur. Kuzu, koyun,
ceylan, keklik ve yılan kullanım sıklığı olan diğer hayvanlardır.