OECD ÜLKELERİNDEKİ ARGE HARCAMALARI VE PATENT BAŞVURULARININ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ: TÜRKİYE, MEKSİKA VE JAPONYA ÖRNEĞİ
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15002655Anahtar Kelimeler:
Araştırma Geliştirme, Patent, Kalkınma, BüyümeÖzet
Büyüme ve kalkınma, ülkelerin ekonomik politikalarının temelini oluşturan unsurlardır. Kalkınma ve büyüme sürecinde teknolojik gelişmeler ve inovasyon yatırımlarının önemi oldukça fazladır. Teknolojik gelişmelerin temellerini inceleyen içsel büyüme teorilerinde, araştırma ve geliştirme (Ar-ge) faaliyetlerinin önemine vurgu yapılmaktadır. Araştırma-geliştirme (Ar-Ge) herhangi bir teknoloji seviyesini tanımlayan en önemli değişkenlerden birisidir. Ar-Ge harcamaları yarattığı teknoloji potansiyeli sayesinde, ekonomik büyümeyi ve yeniliği sağlayan anahtar bir strateji olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Arge/Patent harcamaları ve kalkınma ilişkisi bakımından OECD ülkeleri arasında yer Türkiye, Japonya ve Meksika’yı karşılaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda OECD ve Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) veri tabanından 2014-2023 dönemine ilişkin seçili göstergelere ait ikincil veriler üzerinde, karşılaştırmalı ve betimsel analiz yöntemi uygulanmıştır. Çalışmada yer alan ülkeler bazında Ar-Ge harcamaları, patent başvuruları ve GSYİH arasında bir ilişki aranmış ve yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda Japonya’nın Ar-Ge harcamalarına yaptığı yatırım ve karşılığının Türkiye ve Meksika’ ya göre çok daha fazla olduğu görülmüştür. Türkiye açısından Ar-Ge yatırımlarının GSYİH içerisindeki Ar-Ge yatırımlarının Meksika’dan daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. OECD ortalamasına göre Türkiye ‘nin Ar-Ge harcamalarının düşük seviyede kaldığı ancak Türkiyenin Ar-Ge harcamalarına Meksika’dan daha fazla önem verdiği söylenilebilmektedir. Türkiye’nin Ar-Ge harcamalarının son yıllarda daha da fazla arttığı, küresel düzeyde rekabet avantajı elde edebilmek amacıyla Ar-Ge yatırımları noktasında yapısal reformlara ağırlık gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Bogliacino, F., Perani, G., Pianta, M., & Supino, S. (2012). Innovation and development: The evidence from innovation surveys. Latin American Business Review, 13(3), 219-261.
Bolkan, E., & Kaplan, F. (2020). Teknoloji yoğun malların sektörel ihracatı: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(3), 1001-1020.
Bilbao‐Osorio, B., & Rodríguez‐Pose, A. (2004). From R&D to innovation and economic growth in the EU. Growth and Change, 35(4), 434-455.
Genç, A. G. M. C., & Atasoy, A. G. Y. (2010). Ar&Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel veri analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2).
Griffith, R., Redding, S., & Reenen, J. V. (2004). Mapping the two faces of R&D: Productivity growth in a panel of OECD industries. Review of economics and statistics, 86(4), 883-895.
Griliches, Z., & Lichtenberg, F. (1984). 21 R&D and Productivity Growth at the Industry Level: Is There Still a Relationship?.
Hall, B. H. (1996). The private and social returns to research and development. NBER Working Paper, (R2092).
Howitt, P., & Aghion, P. (1998). Capital accumulation and innovation as complementary factors in long-run growth. Journal of Economic Growth, 3, 111-130.
Işık, C. (2014). Patent harcamaları ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 21(21).
Karaöz, M., & Albeni, M. (2004). Türkiye’de teknoloji çabalarına ilişkin bir değerlendirme: Türkiye’de patent aktivitesi. III. Bilgi Teknolojileri Kongresi, 7-9.
Lerner, J. (2002). 150 years of patent protection. American Economic Review, 92(2), 221-225.
Martinez-Ruiz, A., & Aluja-Banet, T. (2009). Toward the definition of a structural equation model of patent value: PLS path modelling with formative constructs. REVSTAT-Statistical Journal, 7(3), 265-290.
OECD (1985), OECD Economic Outlook, Volume 1985 Issue 1, OECD Publishing, Paris.
OECD (1996), OECD Economic Outlook, Volume 1996 Issue 1, OECD Publishing, Paris.
OECD (2002), OECD Annual Report 2002, OECD Publishing, Paris.
OECD (2005), OECD Annual Report 2005, OECD Publishing, Paris.
OECD (2010), OECD Factbook 2010: Economic, Environmental and Social Statistics, OECD Publishing, Paris.
OECD (2013), OECD Factbook 2013: Economic, Environmental and Social Statistics, OECD Publishing, Paris.
OECD (2022), OECD Annual Report 2022, OECD Publishing, Paris.
OECD (2023), OECD Annual Report 2023, OECD Publishing, Paris.
Pianta, M., & Sirilli, G. (1998). The use of innovation surveys for policy evaluation.
Ravenscraft, D., & Scherer, F. M. (1982). The lag structure of returns to research and development. Applied economics, 14(6), 603-620.
Saçık, S. Y. (2009). BÜYÜMENİN BİR KAYNAĞI OLARAK TİCARİ DIŞA AÇIKLIK. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 273-294.
Sadraoui, T., & Zina, N. B. (2009). A dynamic panel data analysis for R&D cooperation and economic growth. International Journal of Foresight and Innovation Policy, 5(4), 218-233.
Samimi, A. J., & Alerasoul, S. M. (2009). R&D and economic growth: New evidence from some developing countries. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3(4), 3464-3469.
Saygili, Ş. (2003). Bilgi Ekonomisine Geçiş Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Konumu. Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Stratejik Araştırmalar Dairesi Başkanlığı, Yayın No. DPT, 2675.
Taban, S., & Şengür, M. (2013). AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt, 14, 355-376.
Taban, S., & Kar, M. (2014). Kalkınma ekonomisi. Ekin Yayınevi.
Taş, Ş., Taşar, İ., & Açcı, Y. (2017). Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 178-187.
Todaro, M. P. (1997). Urbanization, unemployment and migration in Africa: Theory and policy.
Torun, H., & Cicekci, C. (2007). Innovation: Is the engine for the economic growth. Ege University.
Tüik, (2023). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yillik-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2023
Türk Patent . (2023). https://www.turkpatent.gov.tr/patent-istatistik
Türk Patent. (2025). https://www.turkpatent.gov.tr/haberler
Tübitak. (2024). https://tubitak.gov.tr/tr/haber
Ulku, H. (2004). R&D, innovation, and economic growth: An empirical analysis.
Wakelin, K. (2001). Productivity growth and R&D expenditure in UK manufacturing firms. Research policy, 30(7), 1079-1090.
WİPO. (2023). https://www.wipo.int/pressroom/en/articles/2023/article_0011.html
Yaylalı, M., Akan, Y., & Işık, C. (2010). Türkiye de Ar&Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1990–2009. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2).
Zachariadis, M. (2003). R&D, innovation, and technological progress: a test of the Schumpeterian framework without scale effects. Canadian Journal of Economics/Revue canadienne d'économique, 36(3), 566-586.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Refik Erdem KOÇ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
