TÜRKİYE’DE YOKSULLUK ÜZERİNE SAĞLIK VE EĞİTİM HARCAMALARININ ETKİSİ

Özet

Yoksulluğun nedenleri ve yoksullukla mücadelede eğitim ve sağlık harcamaların rolü önemlidir. Bu
çalışmada, Türkiye’nin 2002-2019 dönemine ait yıllık veriler ile yoksulluk oranı ile eğitim
harcaması, sağlık harcaması ve gelir dağılımı arasında kısa ve uzun dönem ilişkiyi bulmak
amaçlanmıştır. İlk olarak birim kök testleri ile serilerin durağanlığı kontrol edilmiş ve değişkenler
arasında eş-bütünleşme ilişkisini test etmek için Johansen eş-bütünleşme testi uygulanmıştır. Uzun
dönemde karşılaşılan sorunlar ise Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile düzeltilmiştir.
Çalışmada kısa dönemde oluşan dengesizlik yaklaşık 1 yıl sonra düzeltilerek uzun dönemde
dengeye gelmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, uzun dönemde sağlık harcaması ve eğitim harcaması
yoksulluk oranı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif etkili, gelir dağılımı ise istatistiksel
olarak anlamlı ve pozitif etkilidir. Ayrıca yoksulluk oranı üzerinde uzun dönemde eğitim
harcamaları, sağlık harcaması ve gelir dağılımına göre daha önemli etkiye sahip olduğu
görülmüştür. Çalışmada uzun dönemde nedensellik ilişkisine rastlanmıştır. Fakat kısa dönemde
nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır. Yoksulluk kısır döngüsünü kırmak gelecek nesillerde bu
sürecin etkisini azaltabilmek için önemlidir.