İDEOLOJİNİN ÇEVİRİ SÜRECİNE ETKİSİ

Özet

Küreselleşen dünya ile birlikte çeviri faaliyeti dünya çapında yaygınlaşmakta ve çevirinin günlük
yaşam üzerindeki etkisi de her geçen gün büyük ölçüde artmaktadır. Çeviri; kültürlerarası iletişimi
ve kültürel alışverişi sağlamanın yanı sıra, ideolojilerin toplumlar arasında yayılmasında da önemli
bir yere sahiptir. Çevirinin ön yargılı bir faaliyet olmadığı yaygın olarak kabul edilse de, çeviri
etkinliği çevirmenlerin ideolojisi ve dünya görüşü başta olmak üzere pek çok değişkenden
etkilenmektedir. Çünkü çeviri sürecinde çevirmenler tarafından verilen kararlar ve çevirmenlerin
ideolojileri çeviri metninde bazı ideolojik sonuçlar doğurmaktadır. Dolayısıyla çeviriyi, çevirmenin
ideolojisiyle şekillenen bir yorumlama süreci olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Bunun sonucu
olarak da ideolojinin çeviri üzerindeki etkisi son yıllarda araştırmacıların ilgisini çekmektedir.Yukarıda belirtilen tüm hususlar dikkate alındığında, bu makalenin temel amacı, ideolojinin çeviri
sürecindeki rolünü açıklamak ve ideolojilerin çevirmenlerin çeviri sürecindeki karar ve seçimlerini
nasıl etkilediğini ortaya koymaktır.
Bu çalışma aynı zamanda daha önceki vaka çalışmalarını ve bu çalışmaların sonuçlarını sunarak
çeviri ve ideoloji arasındaki ilişkiyi somut bir şekilde açıklamaya da çalışmaktadır. Bu amaca
hizmet etmek için öncelikle ideoloji kavramı ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Ayrıca, ideoloji
denilince ilk akla gelen kavramlar arasında olan söylem, söylem analizi ve eleştirel söylem analizi
kavramlarına da değinilmiş ve bu kavramların ideoloji ve çeviri ile ilişkisi açıklanmaya
çalışılmıştır.