TEKNOLOJİ KAYNAKLI TOPLUMSAL SORUNLARIN KAVRANMASINDA DEĞER ODAKLI ETKİNLİKLERİN ETKİSİ

Özet

Bu çalışmada, sosyal bilgiler dersi kapsamında yer alan teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların
kavranmasına yönelik değer odaklı etkinliklerin etkisini belirleyebilmek amaçlanmıştır.
Araştırmada, nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiştir.
Araştırmanın nicel boyutunda, öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri
toplama araçları nitel yönteme uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-
2020 eğitim-öğretim yılında Bursa ili Gemlik ilçesinde bulunan bir devlet ortaokulunda yedinci
sınıfa devam eden toplam 96 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma iki deney grubu (n=47) ve iki
kontrol grubu (n=49) ile gerçekleştirilmiştir. Teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların öğretimine
yönelik hazırlanan değer odaklı etkinlikler deney grubu öğrencilerine 6 ders saati boyunca
uygulanmıştır. Bu süreçte kontrol grubunun eğitimine yönelik herhangi bir müdahalede
bulunulmamıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olan “Toplumsal Sorunlar Soru Formu”,
“Problem Ağacı Diyagramı” ve “Toplumsal Değişme ve Değerler Soru Formu” uygulama öncesi ve
sonrası deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerine yaptırılmıştır. Elde edilen veriler içerik
analizine tabi tutulmuştur. Teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların nedenlerine, toplum üzerindeki
etkilerine, çözümlerine ve değerlerle olan ilişkisine yönelik yapılan analizler sonucunda, deney
grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ifadelerinde benzerlik görülürken,
uygulama sonrası deney grubu öğrencilerinin ifadelerinin kontrol grubu öğrencilerinin ifadelerine
göre oldukça zenginleştiği ve çeşitlendiği görülmüştür.Ayrıca deney grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ve sonrası ifadelerinin değişim yüzdelerinde
belirgin bir fark saptanırken, kontrol grubunda bu farkın belirgin olmadığı saptanmıştır.