İLKOKUL MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN TÜRK MÜZİĞİ UNSURLARININ İNCELENMESİ

Özet

Ülkemizde müzik dersi okul öncesi dönemden başlayarak ortaöğretimin son evresi olan on ikinci
sınıfa kadar zorunlu olarak devam etmektedir. Ortaokul ve lise dönemlerinde dersi müzik
öğretmenleri yürütürken, ilkokul döneminde bu ders sınıf öğretmenleri tarafından gerçekleştirilir.
Sınıf öğretmenleri öğrenim gördükleri fakültelerde bir dönem aldıkları müzik öğretimi dersi
kapsamında öğrendikleri bilgileri ilkokullarda uygulamaktadırlar. Çok geniş bir yelpazeye sahip
olan müzik eğitimi içerisinden Türk müziği öğretimi ile ilgili bölümlerin ilkokullarda
öğretilebilmesi sınıf öğretmenleri açısından büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmada, 2018 yılında
yayımlanan müzik dersi öğretim programı dâhilinde ilkokullarda okutulmak üzere hazırlanan 1, 2, 3
ve 4. sınıflar müzik ders kitaplarında yer alan Türk müziği öğretimi alanlarının incelenmesi
amaçlanmıştır. Bu kapsamda 2019 yılında her seviye için ayrıca yazılmış dört kitap araştırmanın
çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi
yöntemi kullanılmıştır. Veriler doküman analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Verilerin toplanma
sürecinde tüm seviyeler için ders kitaplarında yer alan Türk müziği bölümlerine ait alt alanlar Türk
halk müziği, Türk sanat müziği, mehter musikisi ve dini musiki olarak belirlenmiştir. Araştırma
sonucunda elde edilen bulgular ışığında, ders kitaplarında Türk müziği öğretimi ile ilgili alanlar
içerisinde en çok Türk halk müziğine yer verildiği, verilen örneklerin dinleme-söyleme öğrenme
alanı ile ilişkilendirildiği belirlenmiştir. Tüm seviyelerde Türk müziği enstrümanlarını tanıtıcı çeşitli
etkinlikler yer aldığı, Türk müziğinin önemli bestecilerine yer verildiği ve geleneksel
müziklerimizin öğretilmesinde halk oyunlardan yararlanıldığı sonucuna varılmıştır. Kitaplarda yer
alan Türk müziği öğretimi bölümleri ile ilgili iyileştirmeye yönelik önerilerde bulunulmuştur. Ders
kitaplarında Türk müziği öğretimi açısından sarmal bir öğretim stratejisi geliştirildiği ve bu
durumunda öğretimin devamlılığı açısından faydalı olacağı sonuçlarına ulaşılmıştır. Çalışmanın
ilkokullarda müzik derslerini yürütmekte olan sınıf öğretmenlerine faydalı olacağı düşünülmektedir.