YENİLİK VE YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME SÜREÇLERİNDE TÜKETİCİ KATILIMININ ROLÜ: META-ANALİZ VE KELİME BULUTU METİN ANALİZİ

Özet

Günümüzde işletmeler yenilik faaliyetlerinde iş birliğine giderek ve dışarı açılarak, özellikle de
tüketiciler ile kurdukları iş birlikleri ve ilişkiler sayesinde yenilik kavramını ve sürecini kolektif bir
olgu haline getirme çabasındadırlar. Yeni ekonomik paradigmaların üstünlük sağlayabilmesi için
yeni paradigmaların bir grup anahtar girdi olarak tanımlanabilecek faktörlere sahip olması
gerekmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde inovasyon ve yeni ürün geliştirme başarısını ve
performansını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. İnovasyonda tüketiciler en önemli kaynak
konumuna gelmişlerdir. Çalışmalar tüketici entegrasyonunun inovatif ürünler ve kaynak
harcamaları üzerindeki etkisinin çok fazla olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada bahsi geçen
paradigmalar bir araya getirilerek öncelikle 2005-2022 yılları arasında yenilik, yeni ürün geliştirme
süreçlerinin tüketici etkileri ve yenilik entegrasyonu alanında ele alınmış proje ve araştırmaların
literatür taraması yapılmıştır. Ardından bu araştırmaların metin verileri bir araya getirilerek veriseti
oluşturulmuştur. Daha sonra istatistiksel bir bakış sağlamak için Anaconda-Pycharm yazılımı
üzerinde python programlama dili ile güçlü bir görselleştirme aracı olan ve son dönemde metin
özetleme amacıyla metin madenciliğine başvurulan kelime bulutları metin analizi uygulanmıştır. Bu
metin analiz yöntemi ile elde edilen sonuçların, terimlerden en sık olanların merkezde yoğunlukları
artarak, daha düşük frekanslı terimlerin ise sınırlara doğru azalarak yerleştikleri gözlemlenmiştir.
Gözlem sonuçlarına göre yüksek sıklıktaki terimlerin, “NPD (Yeni Ürün Geliştirme), tüketici
katılımı ve inovasyon” terimleri olduğu ve belirgin biçimde merkezde yoğunlaştığı bulgularına
ulaşılmıştır. Sonuç olarak meta-analiz ve kelime bulutu metin analizi sonuçlarının paralel olarak
yeniliğin ve yeni ürün geliştirme stratejisinin “tüketici katılımı” yani tüketiciye yakın durmak
olduğu dolayısıyla doğru kullanıcıların firmaya yeni ürünleri tutunduran fikirler sağlayabildiği
sonuçlarına ulaşılmaktadır. İlerleyen çalışmalarda ürün yeniliklerinin “teknoloji yeniliği” ve “pazar
yeniliği” olarak farklı boyutlara sahip olması göz önünde bulundurularak yeniliğin yenilik
düzeylerine bağlı olarak tüketiciden farklı düzeyde bilgi talep etmesi etkenleri değerlendirilmelidir.Çalışmanın literatüre katkısı yeni bir ürün fikri geliştirme aşamasında, tüketiciler ve tüketici
grupları hakkında yüksek düzeyde bilgi sahibi olan firmaların, daha fazla bilgi edindiklerinde daha
yüksek seviyede performans gösteren ürünler geliştirebilecekleridir.