OSMANLI DÖNEMİ SARAY PEYZAJLARINDAKİ KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM

Özet

Doğal çevre içerisinde yer alan tarihi yapılar, yapıların birbirlerine göre konumları, mekan organizasyonları, avluları,
bahçeleri, iç / dış mekân kullanımları, kullanılan yapısal malzemeler ve yapım teknikleri vb. biçimlendirmeler ilgili
dönemlerin ve bu dönemlerde yaşayan insanların izlerini taşımakta olup, toplumların kimliklerini ortaya koymaktadır.
Kentler toplumun yaşam gereksinimleri doğrultusunda gelişim ve değişim göstermektedir. Bugün hızlı kentleşme, nüfus
artışı ve plansız yapılaşma vb. sorunlar nedeni ile tarihi bahçeler zarar görmektedirler. Özellikle yeni yolların açılması
ya da mevcut yolların genişletilmesi tarihi saray bahçelerin sınırları ve dokusuna hem görsel hem de fiziksel açıdan
zarar vermektedir. İstanbul’da yer alan saray bahçeleri bu sorunlara maruz kalarak, yapılmış olan yeni yol çalışmaları
veya yapılaşma sonucu özgün sınırları değiştirilmiş veya saray bahçelerine ait özgün nitelikli yapısal ögeler yapılaşma
nedeni ile yıktırılmıştır.Osmanlı dönemi tarihi saray bahçeleri, devlet yönetimi ve sultanların yaşam alanı olarak işlev
gören, kendine özgü yapıları ile dönemin sanat ve mimarlık anlayışını en iyi şekilde yansıtan eserler olmuşlardır.
Yapılar topluluğundan oluşan bu sarayları, 19.yy’dan itibaren batı etkilerinin belirgin bir şekilde görüldüğü ve bunun
sonucu olarak özgün tasarımlar ve kompozisyonların yaratıldığı alanlar olmuşlardır.Bu çalışmanın amacı; Osmanlı
Dönemi saray bahçe anlayışının ortaya konması sanı sıra kültürel peyzaj niteliğini taşıyan ancak kentleşme sonucu
fiziki yapısı ve kültürel değerini yitiren ve günümüze faklı bir doku, işlev ve özellik ile ulaşan Çırağan Sarayı
Bahçelerinin irdelenmesi, özgün niteliği, bahçe düzeni ve mekan organizasyonunun ortaya konmasıdır.