“HEINRICH BÖLL’ÜN BABASIZ EVLER” VE “REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN ÇALIKUŞU” ESERLERİNDE ALMAN VE TÜRK TOPLUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Özet

Bu çalışmada, Alman ve Türk toplumları I. ve II. Dünya Savaşı’nda yaşadığı olaylar incelenmiştir.
Bu olaylar, Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu ve Heinrich Böll'ün Babasız Evler adlı yapıtları
ışığında incelenmiştir ve dönem eleştirileri yapılmıştır. Araştırmada betimsel analiz kullanılmıştır.
Veriler literatür taraması yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizi, toplanan kaynaklar okunduktan
sonra konularına göre kategorize edilerek sentezlenmiştir. Eserler, 20. yüzyılda Almanların ve
Türklerin yaşadığı savaşlardan kurtulanların hayat sıkıntısını anlatıyor. Eserler arasında yaklaşık 35
yıllık bir fark olduğu gözlemlenmekte, dönem ve devir farkını bu farkla birlikte değerlendirmek
mümkündür. Savaş sonrası Almanya ve Türkiye'yi incelerken I. Dünya Savaşı’ndan sonra, II.
Dünya Savaşı'na girerken her iki ülkenin sorunları dile getirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı’na
Almanya katıldı, ancak Türkiye katılmadı. II. Dünya Savaşı sonrası dönem düşünüldüğünde; savaş
sonrası Almanya'nın sorunları tartışılırken, Türkiye'nin toparlanma süreci, savaşa katılmamak için
siyasi manevralar ve bu nedenle alınan önlemlere de değinilmiştir. Böylece önce dilin önemi
açıklanmış, dil ve kültür arasındaki bağlantı vurgulanmış, ardından kültürler arası ve kültürler arası
edebiyat hakkında bilgi verilmiş, sonra bu savaşlar ve dolayısıyla dünya, diğer önemli yönleriyle bu
iki toplum karşılaştırılmıştır. Araştırma bulguları: İnsanların öz kimliklerini korumada kültürün
önemi ortaya çıkmıştır. Bu kimliğin sürdürülmesinin kültür aktarımını gerektirdiği ifade edilmiştir.
Dilin kültür ile doğrudan ilişkisinin olduğu, çünkü dilin kültürün aktarımında önemli olduğu
görülmüştür. Bu bağlamda; bir toplumun geçmişi ile geleceği arasındaki köprünün, kendi kültürünü ve dilini
korumakla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda savaş gibi durumlarda Türk ve Alman
toplumunun sorunları karşılaştırılmıştır. Bu sorunların ve vatan sevgisinin her iki toplumda da
örtüştüğü ortaya çıkmıştır. Genel olarak savaş gibi olağanüstü durumlarda insan duygularının
evrensel olduğu ve farklı ülkelerde dahi benzer tepkilere yol açtığı sonucuna varılmıştır.