OSMANLI DEVLETİ’NDE İNSAN HAKLARI ALANINDA YAŞANAN DÖNÜŞÜM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özet

İnsan hakları, insan olmanın bir gereği olarak hemen her dönem önemini korumuştur. Birey ile devlet arasındaki
ilişkilerde bireyi devlete karşı koruyan ve bireye belli bir özgürlük alanı sağlayan insan hakları; modern devlet, hukuk
devleti, anayasal devlet gibi kavramların öne çıkmaya başlamasıyla giderek daha fazla önem kazanmıştır. İnsan hakları
alanında yaşanan gelişmelere paralel olarak Osmanlı Devleti’nde özellikle 19. yüzyılda birtakım somut gelişmelerin
yaşandığı bilinmektedir. Sened-i İttifakla başlayan süreci Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Kanun-i Esasi
izlemiştir. Çalışma boyunca 19. yüzyıldan başlayarak bir anayasal devlet olmaya doğru giden Osmanlı Devleti’nde
insan hakları konusunda yaşanan gelişmeler Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Kanun-i Esasi
üzerinden ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’nde yaşanan anayasacılık hareketlerinde insan
haklarının ne ölçüde gelişme gösterdiğini eleştirel bir tutumla ortaya koymaktır. Çalışmanın ilk kısmında, insan hakları
konusu ele alınmış ve insan hakları alanında dünyada yaşanan gelişmelere değinilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında ise
insan hakları konusunda Osmanlı Devleti’nde yaşanan gelişmeler incelenmiştir.