KÜLTÜREL MELEZLİĞİN İMGELEMİNİ YARATMAK: GÜLSÜN KARAMUSTAFA

Özet

Türkiye’de, geleneksel sanat üretimine yöntem, malzeme ve konu bağlamında alternatif olan yeni
eğilimler, 1970’lerin sonu itibarıyla görünür olmaya başlamıştır.Devlet Güzel Sanatlar Akademisi
öncülüğünde ve Akademi hocalarının Batı’daki felsefi tartışmaları esas alan entelektüel çabaları
beraberinde gerçekleştirilen etkinliklerde, mezun öğrenciler yeni ve farklı üretimleri sergileme ve
görünür olma olanağı bulmuşlardır. Bu kuşak içinden, Akademi müfredatındaki klasik resim ve
sanat eğitiminin ötesinde, yeni ve farklı eğilimleri benimseyen bir çok sanatçı yetişmiş; bunlardan
biri de Gülsün Karamustafa olmuştur. Sanatçı, yıllar içinde hem yereldeki politik ve kültürel öğeleri
çalışmalarına taşıması hem de malzeme ve tavır çeşitliliği sergilemesi yanında; üretim sürecini
uluslararası düzeye de taşıyarak kesintisiz devam ettirmiş, Türkiye Çağdaş Sanatının önemli
isimlerinden biri haline gelmiştir. Karamustafa’nın özellikle 1980 sonrası Türkiye sosyo-politik
alanında ortaya çıkan göç temelli kültürel melezlik konusu etrafında gelişen çalışmaları, ülkenin
siyasi ve kültürel yapısı bağlamındaki sosyolojik okumaları olanaklı kılan bir nitelik taşımaktadır.
Çocukluk çağlarından itibaren ailesinin de başından geçmiş olan göç hikayelerini dinlemesi; aile
bireylerinin politik geçmişi ve gençlik döneminde sosyolojik açıdan oldukça hareketli bir atmosfere
sahip olan İstanbul ile teması sanatçının çalışmalarındaki temel konuları oluşturmasını sağlar.
Tecrübe ettiği dönemin ve ortamın kültürel dönüşüm temelli bir nesnellik bağlamında
şekillendirdiği imgesellik, Karamustafa’nın çalışmalarında çoğunlukla göç, kültürel melezlik,
kimlik, arabesk ve kitsch gibi konuların işlendiği ürünler ortaya çıkmasını sağlar. Sanatçı,
eşzamanlı olarak kendi kişisel tarihi ile harmanladığı toplumsal meseleleri, çoklu malzeme ve
sanatsal ifade biçimi doğrultusunda aktarması ile samimi ve özgün bir sanat üretimi ortaya
koymuştur.
Bu çalışma, Karamustafa’nın işlerindeki, yaşamı ve yaşadığı dönemin toplumsal belleği, kültürel
yapısı ve politik okumaları ile ortaya koyduğu tanıklığının kültürel melezlik bağlamında irdelenerek
değerlendirilmesi amacını taşımaktadır.