SINIR KAÇAKÇISININ DEĞİŞEN SOSYAL PROFİLİ ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR İNCELEME

Özet

Bu makalede sınır kaçakçılarının değişim halindeki sosyal profili incelenmiştir. Küreselleşme
sürecinde enformel akışların (kaçakçılığın) çıkış, varış ve ara noktalarında artan karmaşık sorunlar
yaratmasına rağmen, bu sürecin temel aktörü olan kaçakçıların yeterince tanınmaması bu
incelemenin önemli nedenidir. Bu konu bilim alanında gereken ilgiyi görmemiştir. Makalede
problemleştirilen bu konu fenomenolojik bir çalışma ile betimlenmiştir. Bunun için eski tip sınır
kaçakçılarının sosyal profillerine ait bilgiler sınır kaçakçılığı temalı “Hudutların Kanunu” ve
“Katırcılar” filmlerinden elde edilmiştir. Yeni tip sınır kaçakçılarının sosyal profillerine ait bilgiler
ise 2022 yılı içerisinde Van ilinde sınır kaçakçılığı olgusu ile bağlantılı olan ve kartopu örnekleme
tekniğine uygun olarak belirlenen 30 kişi ile yarı yapılandırılmış bir soru formu aracıyla görüşerek
elde edilmiştir. İki kaynaktan elde edilen veriler etkileşimsel söylem analizi tekniğine uygun olarak
incelenmiştir. Bu incelemede eski ve yeni sınır kaçakçılarının sosyal profili dört özellik
çerçevesinde betimlenmiştir: Demografik özellikler; Sosyal roller, davranışlar ve tutumlar; Sosyal
ağ ve ilişkiler; ve Sosyal statü ve güç yapıları. Makalede sosyal ağ teorisi perspektifi esas alınmıştır.
Makale incelemesi sonucunda ulaşılan genel bulguya göre, Van ili özelinde, sınır kaçakçısı sosyal
profilinin geleneksel ve modern formu vardır. Sınır kaçakçısı sosyal profilinin geleneksel özü
korunsa da sosyo-kültürel ağ parçalanmıştır.