PSİKODİNAMİK YAKLAŞIMDA BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞU VE TEDAVİ SÜRECİ ÜZERİNE DERLEME
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11212658Anahtar Kelimeler:
Borderline Kişilik Bozukluğu, Psikodinamik Yaklaşım, Tedavi SüreciÖzet
Kişilik işleyişi ve psikodinamik çatışmalar, psikanalitik psikopatoloji teorilerinde ve birçok psikodinamik tedavi modelinde merkezi yapılardır. Yapılan bir çok calışma, psikodinamik terapinin kişilik bozukluklarının tedavisinde ilaç tedavisiyle birlikte etkili olduğunu göstermektedir. Kişilik bozuklukları (KB) sağlık kaynakları üzerinde büyük bir yük oluşturmaktadır ve bu durumun özellikle borderlıne sınırda kişilik bozukluğu (BKB) için geçerli olduğu görülmektedir. Kişilik bozuklukları süreklilik gösteren, kalıplaşmış inatçı düşünce tarzı ve tutumlarla seyreden ruhsal rahatsızlıktır. Esneklik göstermeyen inatçı düşünce ve davranış örüntüleri kişilik bozukluğuna sahip bireylerin iş yaşamında ve diğer insanlarla olan ilişkilerinde yıkıcı etkilere, işlevsel bozulmalara ve öznel rahatsızlığa yol açmaktadır. Borderline sınırda kişilik bozukluğu olan kişilerin öz denetim mekanizmalarında sorun vardır, düşünce ve davranışlarında istikrarsızlık söz konusudur. Kendine zarar verme davranışları, intihar girişimleri, yeme bozuklukları veya madde kullanım bozuklukları sıklıkla klinik tabloya eklenir. BKB'nin etiyolojisi hem genetik faktörlerle hem de cinsel ve fiziksel istismar gibi olumsuz çocukluk deneyimleriyle ilişkilidir. Tüm kişilik bozuklukları gibi, BPB’ de ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, uygun tedaviyi başlatmak, kişilik bozukluğunun varlığını erken aşamalarında tespit etmek önemlidir. Bu derleme çalışmasında, literatür taramasında elde edilen bulgular doğrultusunda psikodinamik perspektıf ile borderline kişilik bozukluğunu, tedavi sürecini pubmed, scholar veri tabanlı mevcut araştırmalarla ilişkili olarak inceleyeceğiz.
Referanslar
Arntz A. (1994). Treatment of borderline personality disorder: a challenge for cognitive-behavioural therapy. Behaviour research and therapy, 32(4), 419–430.
Bradley, R., & Westen, D. (2005). The psychodynamics of borderline personality disorder: a view from developmental psychopathology. Development and psychopathology, 17(4), 92
Bohus, M., Stoffers-Winterling, J., Sharp, C., Krause-Utz, A., Schmahl, C., & Lieb, K. (2021). Borderline personality disorder. The Lancet, 398(10310), 1528-1540.
Bozzatello, P., Garbarini, C., Rocca, P., & Bellino, S. (2021). Borderline personality disorder: Risk factors and early detection. Diagnostics, 11(11), 2142.
Campbell, K., Clarke, K. A., Massey, D., & Lakeman, R. (2020). Borderline Personality Disorder: To diagnose or not to diagnose? That is the question. International journal of mental health nursing, 29(5), 972–981.
Cattane, N., Rossi, R., Lanfredi, M., & Cattaneo, A. (2017). Borderline personality disorder and childhood trauma: exploring the affected biological systems and mechanisms. BMC psychiatry, 17(1), 221
Deary, I. J., Peter, A., Austin, E., & Gibson, G. (1998). Personality traits and personality disorders. British Journal of Psychology, 89(4), 647-661.
Dehlbom, P., Wetterborg, D., Lundqvist, D., Maurex, L., Dal, H., Dalman, C., & Kosidou, K. (2022). Gender differences in the treatment of patients with borderline personality disorder. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 13(3), 277.
Ellison, W. D. (2020). Psychotherapy for borderline personality disorder: Does the type of treatment make a difference?. Current Treatment Options in Psychiatry, 7, 416-428.
Gonzalez-Torres M. A. (2018). Psychodynamic psychotherapies for borderline personality disorders. Current developments and challenges ahead. BJPsych international, 15(1), 12–14.
Hessels, C. J., & Blom, G. (2021). Vroege interventie voor borderline-persoonlijkheidsstoornis: een casus ter illustratie van het programma HYPE [Early intervention for borderline personality disorder]. Tijdschrift voor psychiatrie, 63(1),64-69.
Jonathan Shedler, Aaron Beck, Peter Fonagy, Glen O Gabbard, John Gunderson, Otto Kernberg, Robert Michels, Drew Westen.American Journal of Psychiatry 167 (9), 1026-1028, 2010
Kernberg, O. F., & Michels, R. (2009). Borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 166(5), 505-508.
Kets de Vries, Manfred F.R. and Cheak, Alicia, Psychodynamic Approach (June 19, 2014). Insead Working Paper No. 2014/45
Keyvan, A., Ceylan, F., & Pamukcı, V. (2021). Borderline kişilik bozukluğu üzerine bir inceleme. Atlas Journal, 7(42), 1976-1985.
Kramer, U., Grandjean, L., Beuchat, H., Kolly, S., Conus, P., de Roten, Y., Draganski, B., & Despland, J. N. (2020). Mechanisms of change in brief treatments for borderline personality disorder: a protocol of a randomized controlled trial. Trials, 21(1), 335.
Lieb, K., Zanarini, M. C., Schmahl, C., Linehan, M. M., & Bohus, M. (2004). Borderline personality disorder. The Lancet, 364(9432), 453-461
Luyten, P., & Fonagy, P. (2022). Integrating and differentiating personality and psychopathology: A psychodynamic perspective. Journal of personality, 90(1), 75–88. https://doi.org/10.1111/jopy.12656
Saxena, M., Tote, S., & Sapkale, B. (2023). Multiple Personality Disorder or Dissociative Identity Disorder: Etiology, Diagnosis, and Management. Cureus, 15(11).
Silk, K. R., Lee, S., & Hill, E. M. (1995). Borderline personality disorder symptoms. Am J Psychiatry, 152, 1059-1064.
Stepp, S. D. (2012). Development of borderline personality disorder in adolescence and young adulthood: Introduction to the special section. Journal of abnormal child psychology, 40, 1-5.
Stone M. H. (2019). Borderline Personality Disorder: Clinical Guidelines for Treatment. Psychodynamic psychiatry, 47(1), 5–26. https://doi.org/10.1521/pdps.2019.47.1.5
Stone M. H. (2022). Borderline Personality Disorder: Clinical Guidelines for Treatment. Psychodynamic psychiatry, 50(1), 45–63.
Strieker, G., & Gold, J. R. (1988). A psychodynamic approach to the personality disorders. Journal of Personality Disorders, 2(4), 350-359.
Uscinska, M., Gagliano, N., Polla Mattiot, A., & Bellino, S. (2019). Borderline Personality Disorder and Childhood Trauma: The Posited Mechanisms of Symptoms Expression. IntechOpen.
Wastell, C. A. (1992). Self psychology and the etiology of borderline personality disorder. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 29(2), 225.
Vierl, L., Juen, F., Benecke, C., & Hörz-Sagstetter, S. (2023). Exploring the associations between psychodynamic constructs and psychopathology: A network approach. Personality and mental health, 17(1), 40–54. https://doi.org/10.1002/pmh.1559
Yeomans, F. E., Clarkin, J. F., & Levy, K. L. (2021). Psychodynamic psychotherapies. The American Psychiatric Association Publishing Textbook of Personality Disorder
Yıldırım, O., & Kumcağız H. (2022). Psikodinamik yaklaşıma göre insan davranışının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(40), 103-132. https://doi.org/10.14520/adyusbd.105268
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Deniz KILIÇ AKSU, Ayşe BURAN
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
