ÖLÜLER YAŞAYANLARI GÖMMESİN DİYE: FRIEDRICH NIETZSCHE’DE İNSAN VE TARİH İLİŞKİSİ

Özet

Bu çalışmada, Friedrich Nietzsche’nin Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Sakıncası (2006), adlı eseri doğrultusunda insan ve
tarih arasındaki ilişki incelenmektedir. Bu bağlamda öncelikle, Nietzsche’ye göre insanın tarihe neden ihtiyaç duyduğu,
tarihin insan yaşamındaki önemi ve tarihe nasıl ve hangi anlayışla bakmak gerektiği üzerinde durulacaktır. Ardından
geçmişte, anda -şimdide- ve gelecekte yani zamanın üç boyutunda yaşayan insanın, anımsamadan yaşamasının mümkün
ancak unutmadan yaşamasının olanaksız olduğu vurgulanacaktır. Öte yandan bir insanda, bir halkta ya da bir kültür
ortamında sahip olunan “tarih duygusu”nun zarar verecek sınırının nasıl tespit edilmesi ve tarihe verilen anlamın nerede
aranması gerektiği, Nietzsche’nin “anıtsal tarih, antikacı tarih ve eleştirel tarih” olarak ortaya koyduğu üç tür tarih
anlayışı doğrultusunda irdelenecektir. İnsan yaşamını değerli kılacak, zenginleştirecek ve yaşama hizmet edebilecek
tarih anlayışının neliğini sorgulamayı amaçlayan çalışma, tarihle doğrudan doğruya olan ilgileri bakımından
Nietzsche’nin insan görüşüyle sonlandırılacaktır.