ENTELEKTÜEL SERMAYE VE İNSANİ GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ BRICS ÜLKELERİ VE TÜRKİYE’NİN KIYASLAMALI ANALİZİ
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17119826Anahtar Kelimeler:
İnsani Gelişmişlik Endeksi, BRICS, Entelektüel Sermaye, İnsan SermayesiÖzet
Günümüzün bilgi dünyasında entelektüel sermaye sürdürülebilir rekabet avantajı elde etmek için gelişmenin anahtar faktörü olarak görülmektedir, tarihsel süreçte bir paradigma değişikliği yaşanmış ve bu değişimin neticesinde fiziksel varlıkların önemi ciddi anlamda azalırken nispeten daha yeni bir kavram olan entelektüel sermaye dünya genelinde hem akademisyenler hem de uygulayıcıların arasında büyük önem kazanmaya başlamıştır. Entelektüel sermaye üç alt boyut içermektedir, bunlar insan sermayesi, yapısal sermaye ve ilişkisel sermaye olarak sıralanabilir ve bu boyutlar hep birlikte üretkenlik, inovasyon ve değer yaratma kapasitelerini doğrudan etkilemektedir. Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan İnsani Gelişmişlik Endeksi, küresel anlamda ülkeleri sağlık, eğitim ve gelir gibi başlıklar altında değerlendiren en önemli ve kapsamlı endekslerden biridir. Ayrıca, günümüzde dünya, yaşanan savaşlar, ekonomik krizler, salgın tehditleri ve göç dalgaları nedeniyle belki hiç olmadığı kadar hassas bir dönemden geçmektedir ve netice dengeler değişmektedir. Tarihi süreçte yaşanan ve sonuç alınamayan görüşmelerin ardından Türkiye bir karar vermek adına bir nevi dönüm noktasına gelmiştir ve sonuçsuz kalan müzakereler neticesinde Avrupa Birliği’nden uzaklaşarak BRICS gibi bloklarla yakınlaşmaktadır. Bu çalışmada Türkiye İnsani Gelişmişlik Endeksi kullanılarak hem BRICS üyesi ülkelerle hem de bu endekse göre küresel olarak lider olan ülkelerle kıyaslanmıştır. Sonuç olarak hem Türkiye’nin hem de BRICS üyesi ülkelerin genel olarak istenen seviyede olmadığı bu konularda gerekli çalışmaların zaman kaybetmeden yapılması gerektiği neticesi ortaya çıkmıştır.
Referanslar
Becker, G. S. (2002). Human capital. The concise encyclopedia of economics, 2, 1-12.
Bontis, N. (1998) “Intellectual Capital: An Exploratory Study That Develops Measures and Models”, Management Decision, 36(2), 63–76.
Bontis, N, Keow, WCC, Richardson, S. (2000). Intellectual capital and business performance in Malaysian industries. Journal of intellectual capital.
Brooking, A. (1996). Intellectual Capital, England: Thomson Business Press, p.12
Das, S, Sen, PK, Sengupta, S. (2003), “Strategic Alliances: Valuable Way to Manage Intellectual Capital”, Journal of Intellectual Capital, 4 (1): 10-19.
Edvinsson, L. (1997). Developing intellectual capital at Skandia. Long range planning, 30(3), 366-373.
European Commission, Mergers: Commission clears merger between Dow and DuPont, subject to conditions https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/es/IP_17_772
Hussinki, Henri. (2015). Review of empirical research on intellectual capital and firm performance. Journal of Intellectual Capital. 16. 518-565. 10.1108/JIC-01-2015-0002.
Itami, H., & Roehl, T. W. (1991). Mobilizing invisible assets. Harvard University Press.
Khalique, M, Nassir Shaari, JA, Isa, A HBM. (2011). Intellectual capital and its major components. International Journal of Current Research, 3(6), 343.
Karacaer, S, Aygün, M. (2009). ENTELEKTÜEL SERMAYENİN FİRMA PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ . Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 27 (2) , 127-140 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/29259/313386
Kitapcı, İ. (2019). Joseph Schumpeter’in Girişimcilik ve İnovasyon Anlayışı: Yaratıcı Yıkım Kavramı ve Geçmişten Günümüze Yansımaları. Journal of Empirical Economics and Social Sciences, 1 (2) , 54-74. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jeess/issue/49937/620864
McCraw, T. K. (2010). Prophet of innovation. Harvard university press
Kim, W. C. ve Mauborgne, R. (2005). Blue ocean strategy: How to create uncontested market space and make the competition irrelevant. Boston: Harvard Business School Press.
Lange, F., & Topel, R. (2006). The social value of education and human capital. Handbook of the Economics of Education, 1, 459-509.
OECD. (2005). Oslo Manual: Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data. Paris, OECD Publications
OECD/Eurostat (2018), Oslo Manual 2018: Guidelines for Collecting, Reporting and Using Data on Innovation, 4th Edition, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris/Eurostat, Luxembourg
OECD. (2008). Intellectual Assets and Value Creation: Synthesis Report.
OECD (2023), PISA 2022 Results (Volume I): The State of Learning and Equity in Education, PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/53f23881-en.
Ölmeztoprak, T. Y. (2022). Role of R&D and Innovation Policies in the development of R&D and Innovation Approaches and Skills of SME’s: Malatya First and Second Organized Industrial Zones and Malatya Technocity, Phd Thesis, Ankara Yıldırım Beyazıt University, Social Sciences Institute, Ankara.
Rust, V., Kim, S. (2012). The Global Competition in Higher Education. World Studies in Education, 13(1), 5-20. https://www.researchgate.net/profile/Stephanie-Kim-18/publication/333647331_The_global_competition_in_higher_education/links/5cf94200a6fdccd13086b8ea/The-global-competition-in-higher-education.pdf
Schumpeter J. (1934). The Theory of Economic Development. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Stewart, T. A. (1991). Brainpower. Fortune, 123(11), 42-60.
Şirin, S. (2015). Yol Ayrımındaki Türkiye. 1. Edition. İstanbul. Doğan Kitap
Toraman, C., Abdioğlu, H., İşgüden, B. (2009). İşletmelerde i̇novasyon süreci̇nde entelektüel sermaye ve yöneti̇m muhasebesi̇ kapsaminda değerlendi̇ri̇lmesi̇. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 91-120.
UNDP United Nations Development Programme. 2024. Human Development Report 2023-24: Breaking the gridlock: Reimagining cooperation in a polarized world. New York.
UNDP, United Nations Development Programme. 2023. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI
UNDP, 2024.Human Development Report. https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), 2023 BRICS Investment Report’. https://unctad.org/system/files/official-document/diae2023d1_en.pdf
United Nations, 2025.https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI
Wang, WY; Chang, C. (2005). Intellectual capital and performance in causal models: Evidence from the information technology industry in Taiwan. Journal of Intellectual Capital, 6(2), 222-236. World Bank, 2024, https://datacatalogfiles.worldbank.org/ddh-published/0038130/DR0046441/GDP.pdf?versionId=2024-07-01T12:42:23.8710032Z
World Bank, 2025. Populations of countries. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL
World Bank, 2025. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL
Zaim H. Bilginin Artan Önemi ve Bilgi Yönetimi. Istanbul, İşaret Yayınları; 2005.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Taha Yasin ÖLMEZTOPRAK
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
