MÜZİK TEMELLİ PEDAGOJİDE KÜLTÜREL HAFIZA, BİLİŞSEL ESTETİK VE EPİGENETİK ÖĞRENME: DİSİPLİNLERARASI BİR YAKLAŞIM
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17120020Anahtar Kelimeler:
Bedensel biliş, bilişsel estetik, epigenetik aktarım, kültürel hafıza, müzik temelli öğrenmeÖzet
Bu çalışma, kültürel hafıza, bilişsel estetik ve epigenetik öğrenme kuramlarını bütüncül bir çerçevede ele alarak, müziği pedagojik bir yapı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Geleneksel ve sözlü toplumlarda müzik, yalnızca sanatsal bir ifade biçimi değil, aynı zamanda kültürel kodların, etik değerlerin ve kolektif kimliğin aktarımında etkili bir taşıyıcı işlevi görmüştür. Ritim, tekrar ve melodik anlatı gibi müziksel yapılar, kuşaklar arası bilgi taşıyan bedensel hafıza formlarıdır.
Çalışma, müziksel öğrenmenin duyuşsal ve nörobiyolojik etkilerine odaklanarak, bu tür bir öğrenmenin daha geniş bir epistemolojik bakışla değerlendirilmesi gerektiğini savunur. Epigenetik araştırmalardan hareketle, müziksel uyaranların kalıcı biyolojik izler bırakarak öğrenme yatkınlıklarını şekillendirebileceği öne sürülmektedir. Ayrıca müzik temelli öğrenmeyi kültürel hafızaya gömülü, çokduyulu bir bilişsel haritalama sistemi olarak öneren kavramsal bir model sunulmaktadır.
Felsefe, müzikoloji, nörobilim ve eğitim kuramlarını birleştiren bu yaklaşım, kültürel olarak kodlanmış bilginin nasıl korunduğunu, aktarıldığını ve yeniden üretildiğini yeniden düşünmeye davet eder. Sonuç olarak müzik, yalnızca destekleyici bir eğitim aracı değil; aynı zamanda bedensel bilişin ve kolektif belleğin temel yapılarından biridir. Çalışma, müzik-temelli bilişsel haritalama modelleri geliştirerek, hafıza, estetik ve öğrenme etkileşimini pedagojik bağlamda daha derinlemesine anlamayı amaçlamaktadır.
Referanslar
Assmann, J. (1995). Collective memory and cultural identity. New German Critique, (65), 125–133.
Assmann, J. (2011). Cultural memory and early civilization: Writing, remembrance, and political imagination. Cambridge University Press.
Chanda, M. L., & Levitin, D. J. (2013). The neurochemistry of music. Trends in Cognitive Sciences, 17(4), 179–193.
https://doi.org/10.1016/j.tics.2013.02.007
Halbwachs, M. (1992). On collective memory (L. A. Coser, Trans.). University of Chicago Press.
Immordino-Yang, M. H., & Damasio, A. (2007). We feel, therefore we learn: The relevance of affective and social neuroscience to education. Mind, Brain, and Education, 1(1), 3–10.
Jirtle, R. L., & Skinner, M. K. (2007). Environmental epigenomics and disease susceptibility. Nature Reviews Genetics, 8(4), 253–262.
https://doi.org/10.1038/nrg2045
Levitin, D. J. (2006). This is your brain on music: The science of a human obsession. Dutton.
Lindström, M. (2006). Aesthetic experience and learning: A hermeneutic phenomenological study of art-based learning. The International Journal of Art & Design Education, 25(2), 159–168.
Meaney, M. J. (2010). Epigenetics and the biological definition of gene × environment interactions. Child Development, 81(1), 41–79.
https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2009.01381.x
Nestler, E. J., Peña, C. J., Kundakovic, M., Mitchell, A., & Akbarian, S. (2016). Epigenetic basis of mental illness. The Neuroscientist, 22(5), 447–463.
https://doi.org/10.1177/1073858415608147
Partanen, E., Kujala, T., Näätänen, R., Liitola, A., Sambeth, A., & Huotilainen, M. (2013). Learning-induced neural plasticity of speech processing before birth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(37), 15145–15150.
https://doi.org/10.1073/pnas.1302159110
Sloboda, J. A. (2005). Exploring the musical mind: Cognition, emotion, ability, function. Oxford University Press.
Small, C. (1998). Musicking: The meanings of performing and listening. Wesleyan University Press.
Zeki, S. (1999). Inner vision: An exploration of art and the brain. Oxford University Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 İsmail ERASLAN
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
