HZ. SÜLEYMAN’IN YAPTIĞI BAZI İŞLER KURÂN’DA [ACABA] ZÜLKARNEYN SIFATIYLA [MI] ANLATILMIŞTIR

Yazarlar

  • Mustafa KAYHAN Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

DOI:

https://doi.org/10.31567/ssd.81

Anahtar Kelimeler:

Kehf Suresi, Süleyman, Zülkarneyn, Güneşin Doğduğu Yere Sefer, Güneşin Battığı Yere Sefer, Kuzeye Sefer

Özet

Kurân, yüz on dört sureden müteşekkildir. Bunlardan birisi de Mushaf tertibinde on sekiz, nüzul sırlamasında ise altmış
dokuzuncu sırada yer alan Kehf suresidir. Surenin inişine bazı muhataplarca sorulan bir sorunun neden olduğu beyan
edilmiştir. O sual, Hz. Muhammed’e ve müslümanlara karşı yahudilerden yardım isteyen müşrikler tarafından Hz. Elçiye
yöneltilmiştir. Böylece o dönemde vahye muhatap olan müşrikler, ehl-i kitaptan olan yahudiler ve hıristiyanlar, gerçekten Hz.
Muhammed’in elçi olup olmadığı test etmeye kalkışmışlardır. Hz. Muhammed, inkârcı muhatapların yönelttiği o soruya,
Cibril’in getirdiği bu sureyle cevap vermiştir.
Bu surede Zülkarneyn kıssası ilk ve son kez beyan edilmiştir. Çünkü muhatapların sorduğu sorulardan birinin de bu olduğu
rivayette konu edilmiştir. Onlar, Zülkarneyn’in kim olduğunu, mağara arkadaşlarının kimler olduğu ve Hz. Musa’nın
yolculuğunun ne olduğu sorularını sormuşlardır. Surede bu sorular, tek tek cevaplandırılmıştır. Kurân, bu kıssaları anlatmak
suretiyle muhatapların zihinlerini hidayete çekmeyi amaçlamıştır. İslam’a inananların giderek artması, anlatılan kıssaların
işlevini gördüğünü göstermesi bakımından oldukça manidardır. Bu kıssalar, geçmişte hidayete sevk ettiği toplulukları gibi,
bugün de değişik toplumları aynı şekilde hidayete sevk arzu edilmiştir. Allah’ın izniyle Alagaş’ın beyan ettiği ve açıkladığı
biçimiyle toplumları gafletten uyandıracak ve hidayete ermelerine vesile olacaktır.
Kurân, birçok hakikatleri içinde barındıran bir kitap olarak indirilmiştir. Her müslümanın ilk vazifesi, Kurân’ı anlamak ve
anladığını tatbik etmekten ibaret olmuştur. Tarih boyunca Kurân’ın anlaşılmasında bazı hatalı sonuçlara varılmış veya yanlış
hükümler çıkarılmıştır. Sonraki dönemlerde aynı hatalar tekrarlanmış veya artmış ve öyle ki hiç kimse konuyla alakalı söz
söyleme yetkisini kendinde bulamamıştır. Eserinden yararlanılan yazar, bu hatalar ile eksikliklerden uzak kalmanın yolunun,
yeniden ve dikkatlice Kurân’ı araştırmak ve incelemekten geçtiğini ifade etmiştir. Bu açıdan biz de İslam kadim başkenti, bir
dönem kıblegâhı, hatta Hz. Peygamberin miraçgâhı olan bu şehirde düzenlenen kongrede Kudüs kentine damgasını vurmuş ve
orada büyük bir mabet inşa etmiş bir kral peygamberden söz etmemenin, büyük bir eksiklik olacağını düşündük. Bu sebeple
bir müellifin, Kurân’da anılan Zülkarneyn’in, esasında Hz. Süleyman (as) olabileceğini ifade etmesinden yola çıkılarak bu
makale oluşturulmuştur. Çünkü o, kendisinden sonra hiç kimseye nasip olmayan bir mülkü bağışlaması için Allah’a dua
etmiştir. Bu duadan evrendeki pek çok teknolojik ve ilmi gelişmenin, Zülkarneyn olarak eylem yapan Hz. Süleyman’ın
fevkinde olamayacağı anlaşılmıştır. Böyle bir durumun şimdi ve gelecekte asla olamayacağı sonucu çıkarılmıştır.
İlk bakışta surenin Hz. Süleyman ile ne alakası olduğunu doğal olarak sorulabilecek sorular arasında sayılmıştır. Zira yazar,
surede anlatılan seferlerin, büyük olasılıkla Hz. Süleyman’ın Zülkarneyn sıfatıyla yaptığı yolculuklar olduğunu dile
getirmiştir. Mehmet Alagaş, eserinde açıklamasını detaylandırarak Zülkarneyn olayına yeni bir açıklama getirmiştir. Bunun
başarılı bir yorum olduğu görülmüştür. Ayrıca müellif, Zülkarneyn’in yaptığı seferlerin zamanda gerçekleşen yolculuklar
olduğunu da ifade etmiştir. Gerçekten o, suredeki kehf kıssasında uyuyanların, zamanın kenarına çekilenler olarak
anlaşılabileceğine işaret etmiştir. Yapılan açıklamanın, oldukça yerinde ve doğru olduğu tespit edilmiştir. Zülkarneyn adıyla
zamanın başına ve yine zamanın sonuna yolculuk yapan Hz. Süleyman, bu durum için en elverişli elçi olarak görülmüştür.
Binaenaleyh o, geleceğe ve geçmişe zamanda yolculuk yapmıştır. Çalışma, Hz. Süleyman’ın Zülkarneyn’in sıfatıyla yaptığı
seferleri açıklamayı amaç edinmiştir. Bu çalışmada betimleyen ve tasvir eden ve mantıksal çıkarımlara riayet eden bir metot izlenmiştir. Neticede Hz. Süleyman’ın bu sıfatıyla yaptığı ve İslam dünyasında pek az anlaşılan bir konu, kanaatimizce yazar
tarafından daha açık ve anlaşılır bir hale getirilmiştir.

İndir

Yayınlanmış

2018-09-30

Nasıl Atıf Yapılır

KAYHAN, M. (2018). HZ. SÜLEYMAN’IN YAPTIĞI BAZI İŞLER KURÂN’DA [ACABA] ZÜLKARNEYN SIFATIYLA [MI] ANLATILMIŞTIR. SSD Journal, 3(12), 508–527. https://doi.org/10.31567/ssd.81

Sayı

Bölüm

Makaleler