ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN OYUN HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17119512

Anahtar Kelimeler:

özel gereksinimli çocuklar, gelişim, oyun

Özet

Oyun çocuklar için eğlenceli olduğu kadar eğiticidir. Oyun oynamak, çocukların bilişsel, dil, sosyal, psiko-motor ve kişilik gelişimlerine katkı sağlamaktadır. Oyun çocuğun hayal dünyası ile gerçek dünya arasında bir köprü işlevi görerek kişiler arası iletişimlerini geliştirmektedir. Başka bir ifadeyle çocuklar oyun yoluyla empati kurarak başkalarını anlamayı, başka kişilere saygı göstermeyi, karşılıklı ilişkilerde kendine düşen sorumluluğunu fark etmeyi, sabırlı olabilmeyi, kuralların varlığını ve onlara uymayı öğrenmektedir. Tipik gelişim özelliklerinden farklı özellikler gösteren özel gereksinimli çocuklar için de oyun tüm gelişim alanlarına katkı sağlayan bir araçtır.  Bu araştırma ile özel gereksinimli çocuğu olan annelerin oyun ile ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmaya gönüllü olarak katılan ve özel gereksinimli çocuğu olan toplam 15 anneden yarı yapılandırılmış görüşme yolu ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile incelenerek yorumlanmıştır. Ayrıca geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Araştırmaya katılan annelerin çoğunluğu oyunun çocuklarının gelişimi açısından öneminin farkında olmasına karşın çocukların oyun oynama konusunda birtakım problemlerle karşılaştığını belirtmiştir.

Referanslar

Akgün- Giray, D. (2022). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda doğal bağlamda sunulan hayali oyun müdahale paketinin etkililiği. Doctoral dissertation, Anadolu University.

Ayan, S., Memiş, U.A., Eynur, B.R. & Kabakçı, A. (2012). Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Çocuklarda Oyuncak ve Oyunun Önemi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimleri Dergisi, (2): 4, 80-89.

Babahanoğlu, R. & Kaya, N. G. (2023). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 20(3):886-898.

Biber, K. (2012). Portage erken eğitim programının aile ve kurum ortamında yaşayan 5-6 yaş çocuklarının gelişimleri ile aile katılım düzeyi üzerindeki etkisi. Doctoral dissertation, Marmara University.

Birkan, B. (2001). Küçük adımlar kursunun gelişim geriliği olan çocuğa sahip annelerin küçük adımları uygulama becerilerini kazandırmalarına etkisi. Doctoral dissertation, Anadolu University.

Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 99-109.

Burgaz Uskan, S. B. & Bozkuş, T. (2019). Eğitimde Oyunun Yeri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 123-131.

Cengiz, S. G. & Yaşar-Ekici, F. (2022). Portage Erken Eğitim Programı. Erken Çocukluk Döneminde Alternatif Eğitim Modelleri ve Yaklaşımları (Editör: Duygu YALMAN POLATLAR). (s.191-258). İstanbul: Efe.

Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.

Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri; beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. Ed. Bütün, M. & Demir, S. B.) Ankara: Siyasal.

De Falco, S., Esposito, G., Venuti, P. & Bornstein, M.H. (2008), Fathers' play with their Down Syndrome children. Journal of Intellectual Disability Research, 52: 490-502. https://doi.org/10.1111/j.1365-2788.2008.01052.x

Deniz, E. A. (2019). Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin Otizmli Çocuklarda Sosyal Becerilerin Gelişimine Etkisinin İncelenmesi. Master’s Thesis, Necmettin Erbakan University.

Duran Düşünür, A. (2018). İlkokullarda kaynaştırma eğitiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Master’s Thesis, Pamukkale University.

Fallon, J., & MacCobb, S. (2013). Free play time of children with learning disabilities in an noninclusive preschool setting: An analysis of play and nonplay behaviors. British Journal of Learning Disabilities, 41(3), 212-219.

Güleryüz, Ş. O. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden engelli öğrencilerin akranları ile ilişkilerinde karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. Master’s Thesis, Selçuk University.

Gülveren, A. C., Yücesoy Özkan, S., & Öncül, N. (2022). The examination of special education teachers’ views on teaching play skills to children with autism spectrum disorders. Journal of Qualitative Research in Education, 29, 56-77, doi: 10.14689/enad.29.3

Gürsoy, F., Aydoğdu, F., Aysu, B. & Aral, N. (2019). Engelli Çocuklarda Oyun İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerdeki Eğilimler. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2 (4), 44-57. DOI: 10.36731/cg.658991

Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.

Kaya, A. (2010). Oyun müdahale programının 3-5 yaş arasındaki özel gereksinimli çocukların bilişsel becerilerinin desteklenmesindeki etkililiğinin incelenmesi. Master’s Thesis, Ankara University.

McGrew, E. A. (2021). Early Childhood Special Educators’ Perceptions of Play for Children with Disabilities Within Preschool Settings. Master’s Thesis, San Francisco State University, California.

Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (S. Akbaba-Altun ve A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.

Özer, A. , Gürkan, A. C. & Ramazanoğlu, O. (2006). Oyunun Çocuk Gelişimi Üzerine Etkileri. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 4 (3) , 54-57.

Papatğa, E. (2012). Otizmli çocukların oyun becerileri ile davranış ve sosyal beceri özelliklerinin karşılaştırılması. Master’s Thesis, Trakya University.

Pehlivan, H. (2016). Oyunun Gelişim ve Öğrenmedeki Rolü. Journal of Human Sciences, 13(2), 3280-3292.

Pijl, S. J., Frostad, P., & Flem, A. (2008). The Social Position of Pupils with Special Needs in Regular Schools. Scandinavian Journal of Educational Research, 52(4), 387–405.

Poyraz, H. (1999). Okul öncesi dönemde oyun ve oyuncak. Ankara: Anı.

Sazak Pınar, E. (2006). Dünyada ve Türkiye'de erken çocukluk özel eğitiminin gelişimi ve erken çocukluk özel eğitim uygulamaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(2), 71-83.

Sevinç, İ. & Babahanoğlu, R. (2016). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile yükü değerlendirme durumlarının tükenmişlik düzeylerine etkisi: Konya örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(2),109-121.

Tenikeci, Z. & Cevher-Kalburan, N. (2021). Opinions of parents of children with special needs about outdoor playgrounds. Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education, 22(1), 87-112. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.641460

Uygur, E. H. (2022). Down sendromlu öğrencilere uzaktan eğitim yoluyla uygulanan oyun etkinlikleri modülünün motor beceri üzerine etkilerinin incelenmesi. Master’s Thesis, Pamukkale University.

Ünver, G., Talu-Bümen, N. & Başbay, M. (2010). Faculty members’ perspectives towards secondary teacher education graduate courses at Ege University. Education and Science, 155(35), 63-77.

Yağar, F. & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.

Yalçın, H. (2022). Bir Araştırma Deseni Olarak Fenomenoloji. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 213-232. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227345

Yaman, T. (2015). Beden Eğitimi ve Oyunun Hafif Düzey Zihinsel Engelli Bireylerin Sosyal Beceri Kazanımları Üzerine Etkisinin Araştırılması. Master’s Thesis, Mehmet Akif Ersoy University.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık

Yılmaz, Z. (2019). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin açık hava oyun parklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Master’s Thesis, Pamukkale University.

Yayınlanmış

2025-09-16

Nasıl Atıf Yapılır

KAYA, N. G. (2025). ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN OYUN HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ. SSD Journal, 10(52), 27–37. https://doi.org/10.5281/zenodo.17119512

Benzer Makaleler

1 2 3 4 5 6 7 8 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.