KUR’ÂN KAVRAMLARININ KUR’ÂN’IN BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDE ANLAŞILMASI (ZERAE َ 1(ÖRNEĞİ َذَر

Özet

Kur’ân’ı Kerim, Arap dili ile nazil olmuş bir kitap olarak, ilk muhataplarının kullandığı kelime ve kavramları kullanmıştır.
Arap dilinde, diğer dillerde olduğu gibi kelimeler eş anlamlı ve eş sesli olma özelliğine sahiptir. Buna tefsir literatüründe
Vücûh ve Nezâir denir. Kelimelerin farklı anlamlarına rağmen, cümle içindeki kastedilen anlamını ortaya koyan o kelimenin
bağlamıdır. Kur’ân’ı Kerim de Arapça bir kitap olarak eş anlamlı ve eş sesli kelimeleri içermektedir. Bu kelimelerin hangi
anlamda kullanıldığı ve maksadının ne olduğunu ortaya koyan o kelimenin bağlamıdır. Yani bir kelimenin öncesi ve
sonrasıyla olan anlam ilişkisidir. Tefsir literatüründe buna siyak ve sibak denir. Kur’ân konularına ayrılmadığı için bir konu
ile ilgili âyetler Kur’ân’ın içinde serpiştirilmiş bir şekilde olduğu görülmektedir. Bu sebeple bir ayetin veya bir ayette geçen
bir kelimenin hangi anlamda kullanıldığını ortaya koymak için öncelikle o ayetin veya kelimenin siyak sibakına ve Kur’ân
bütünlüğü içindeki kullanımına bakmak gerekmektedir. Bu kelimelerden biri de Araf Sûresinin 179. âyetinde geçen “Zerae
َ
َرأ
َذ “fiilidir. Zerae َ
َرأ
َذ fiili Kur’ân bütünlüğü içinde “yaratmak, ekmek, dikmek, ortaya çıkarmak, yetiştirmek, bitkiyi bitirmek”
anlamında kullanıldığı halde birçok tefsir ve mealde “yarattı قَ
َلَخ “anlamı verilerek cinlerden ve insanlardan birçoğunun
cehennem için yaratıldığı anlamı verilmektedir. Oysa gerek kelimenin Kur’ân bütünlüğü içindeki kullanımı gerekse de ayetin
siyak-sibakı buna imkân vermemektedir. Çünkü bu anlamın Kur’ân bütünlüğü içinde ele alındığında insanın yaratılış amacına
uymadığı görülmektedir. Zira cinlerin ve insanların yaratılış amaçlarının Allah’a ibadet olduğu bilinen bir gerçektir.