İLÂHÎ HİTAP - KOLEKTİF ALT ŞUUR İLİŞKİSİ

Özet

İlâhî hitap, hem muhteva hem de iletişim biçimi olarak duyular ötesi, metafizik bir nitelik arz etmektedir. Bu sebeple Yüce
Allah, hitabını insanlar arasından seçtiği peygamberler aracılığıyla ulaştırmıştır. Vahiy kelimesi; kalbe bir şeyi ilka etmek,
ilhamda bulunmak, emir vermek, gizlice fısıldamak ve telkinde bulunmak gibi manalara gelmektedir. Bu kelime, kavramsal
olarak, şuurlu ve bilgi yoğunluklu bir hitap sürecidir. Bilgi ve emir aktarımı, bilişsel bir transfer olgusudur.
Kolektif alt-şuur ise, İlâhî hitabın mahiyetini açıklamaya yönelik oldukça modern bir yaklaşım tarzıdır. Watt’a göre İlâhî
hitap, Tanrı ile peygamberler arasındaki bir irtibat hadisesi olup, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslâmiyet gibi üç Tanrısal dinin
temelini oluşturan bir unsur mahiyetindedir. Bununla beraber Watt, farklı bir yaklaşım sergilemekte ve İlâhî hitabın inzalini
modern bir anlayışla açıklamaya çalışmaktadır. Yani ona göre üç büyük İlâhî dinin vahiy tecrübeleri, kolektif alt-şuurdan
kaynaklanmaktadır. Peygamberler yaşamış oldukları tecrübeler neticesinde, bazı sözleri kalplerinde veya şuurlarında
duymuşlardır. Modern düşünce, bu ifadelerin, peygamberlerin şuurlarına veya kalplerine ulaşmasını kolektif alt-şuur
vesilesiyle izah etmeye çalışır. Yani kolektif alt-şuur fikrinde, yaratıcı bir unsurun varlığı kabul edilmekte ancak bu yaratıcı
unsur, kolektif alt-şuuru İlâhî hitabın kaynağı kılmaktadır.
İlâhî hitap tecellilerinin, toplumun taleplerini, beklenti ve ihtiyaçlarını, değişim ve gelişimlerini dikkate aldığını söyleyebiliriz.
Toplumun gücünü, fizyolojisini, kültürünü, dikkate alarak, aracı melek vasıtasıyla peygamberlere bildirilmektedir. Ancak
vahiy hadisesi İlâhî bir etkinliktir. O halde İlâhî hitabın muhtevalarını, kolektif alt-şuurdan şuur seviyesine yükselen bilgiler
olarak görmek pek isabetli değildir.