MAJÖR DEPRESİF BOZUKLUK VE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ ÜZERİNE DERLEME
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15401407Anahtar Kelimeler:
depresyon, majör depresif bozukluk, bilişsel davranışçı terapiÖzet
Bu derlemenin amacı, Majör Depresif Bozukluk yaşayan kişilerde Bilişsel Davranışçı Terapinin etkililiğini incelemektir. Bu araştırmada sistematik inceleme yöntemi kullanılmış, ayrıca alan çalışması veya herhangi bir ölçüm aracı da yer almamıştır. Bu çalışmalar, 2013 ile 2024 yılları arasında, Türkçe ve İngilizce dillerinde incelenmek amacıyla ele alınmıştır. Bu derleme çalışması, Şubat 2025 ve Mayıs 2025’te tamamlanması planlanarak iki aşamaya ayrılmıştır. Literatür taraması sonucunda 10 çalışma analiz edilmiştir. İncelenen bu 10 çalışmada, Bilişsel Davranışçı Terapinin Majör Depresif Bozukluğun tedavisinde eğitici olması ve kısa sürede etkili sonuçlara ulaşılabilmesi yönünden oldukça etkili bir tedavi yöntemi olduğu görülmüştür. Majör Depresif Bozukluk tanısına sahip kişilerde, Bilişsel Davranışçı Terapi modelinin kişilere uygulanmasının ardından belirtilerin önemli ölçüde azaldığı ve bazı durumlarda tamamen ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle, Majör Depresif Bozukluğun tedavi edilmesinde Bilişsel Davranışçı Terapi modeli son derece etkili bir tedavi yöntemidir.
Referanslar
American Psychiatric Association (APA). (1952). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, First Edition (DSM-I). Washington, DC: APA.
American Psychiatric Association (APA). (1968). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (2nd ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association.
American Psychiatric Association. (1980). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (3rd ed.). Washington, DC: APA.
American Psychiatric Association. (1987). Diagnostic and statistical manual of mental Disorders (DSM-III-R). APA.
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
Andreasen, N. C., Rice, C., & Endicott, J. (1987). Familial rates of affective disorder: A report from the National Institute of Mental Health Collaborative Study. Archives of General Psychiatry, 44, 461-469.
Andreasen, N. C., & Winokur, G. (1979). Secondary depression - familial, clinical and research perspectives. American Journal of Psychiatry, 136, 62-66.
Anber, T., Akar, T., & Altun, M. F. (2021). Depresyon ve toplum ruh sağlığı. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Dergisi, 2(2), 99–103. https://doi.org/10.54247/SOYD.2021.30
Aydın, N., & Karaaziz, M. (2023). Psikodinamik kurama göre majör depresyon bozukluğunda vaka sunumu. Journal of Pure Social Sciences, 4(6), 48-61. https://doi.org/10.5281/zenodo.8110438
Bagley, C. (1973). Occupational class and symptoms of depression. Social Science & Medicine, 7, 327-340.
Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. International Universities Press.
Beck, A. T. (1990). Cognitive therapy of depression. Guilford Press.
Beck, A. T. (1995). Cognitive therapy: A form of psychotherapy. In Handbook of Psychotherapy and Behavior Change (pp. 244-267). Wiley.
Beck, A. T. (2011). Cognitive therapy: Basics and beyond. The Guilford Press.
Cimilli, C. (2001). Depresyonda sosyal ve kültürel etmenler. Duygudurum Dizisi, 4, 157-168.
Doğan, M. (2001). Depresyonda bilişsel terapi yaklaşımı: Temel boyutlar ve açıklamalar.
Doğan, O., Gülmez, H., Ketenoğlu, C., Kılıçkap, Z., Özbek, H., & Akyüz, G. (1995). Ruhsal bozuklukların epidemiyolojisi. Dilek Matbaası.
Fodor, M., & Hagedorn, W. (2016). History of depression: From ancient to modern times. Journal of Clinical Psychiatry.
Freeman, A., & Dattilio, F. M. (1992). Cognitive therapy in the year 2000. In A. Freeman & F. M. Dattilio (Eds.), Comprehensive casebook of cognitive therapy (pp. 375-381). Plenum Press.
Freud, S. (1917). Mourning and melancholia. In J. Strachey (Ed. & Trans.), The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud (Vol. 14, pp. 237-258). Hogarth Press.
Gershon, E. S., Hamovit, C., Guroff, J. J., et al. (1982). A family study of schizoaffective, bipolar I, bipolar II, unipolar and normal control probands. Archives of General Psychiatry, 39, 1157-1167.
Gökdağ, C., & Tekinsav Sütcü, S. (2016). Major depresif bozukluk tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisinin uzun dönemdeki etkililiği: Sistematik bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 8(Suppl 1), 23–38. https://doi.org/10.18863/pgy.37237
Hekim, Ö., Temtek Güner, S., Göker, Z., Sekmen, E., & Üneri, Ö. Ş. (2019). Major depresif bozukluk tanılı 350 ergen olgunun klinik özellikleri, hastalık şiddeti ve tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi: Retrospektif kesitsel bir çalışma. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 2(2), 370-380. https://doi.org/10.12956/tchd.579013
Işık, E., & Uzbay, T. (2009). Güncel temel ve klinik psikofarmakoloji. Asimetrik Paralel.
Işık, E., Işık, U., & Taner, Y. (2013). Çocuk, ergen, erişkin ve yaşlılarda depresif ve bipolar bozukluklar. Ziraat Grup Matbaacılık.
Klein, M. (1940). The psycho-analysis of children. Hogarth Press.
Köroğlu, E. (2004). Psikonozoloji, Tanımlayıcı Klinik Psikiyatri. HYB Yayıncılık.
Köroğlu, E. (2011). Psikiyatri elkitabı. Hekimler Yayın Birliği.
Kraepelin, E. (1913). Psychiatry: A textbook for students and physicians.
Kirk, J. (1989). Cognitive-behavioural assessment. In K. Hawton, P. M. Salkovskis, J. Kirk, & D. M. Clark (Eds.), Cognitive behaviour therapy for psychiatric problems: A practical guide (pp. 21–37). Oxford University Press.
Levinson, D. F. (2006). The genetics of depression: A review. Biological Psychiatry, 60(2), 84-92.
McCluskey, U., & Winter, D. (2005). Early object relations and their role in the development of depression. Psychoanalytic Studies, 34(2), 145-160.
McIntosh, E., Gillanders, D., & Rodgers, S. (2010). Rumination, goal linking, daily hassles and life events in major depression. Clinical Psychology & Psychotherapy, 17(1), 33-43.
McIntyre, R. S. (2010). When should you move beyond first-line therapy for depression? The Journal of Clinical Psychiatry, 71(suppl 1), 16-20.
Murphy, H. B. M., Wittkower, E., & Chance, N. et al. (1967). Cross-cultural inquiry into the symptomatology of depression: A preliminary report. International Journal of Psychiatry, 3, 6-15.
Özpoyraz, N. (2002). Depresyonda nöroanatomik bağlantılar. Klinik Psikiyatri, 4, 68-72.
Pavlov, I. P. (1927). Conditioned reflexes. Oxford University Press.
Schildkraut, J. J. (1965). The catecholamine hypothesis of affective disorders: A review of the evidence. American Journal of Psychiatry.
Taylor, D., & Richardson, P. (2005). The psychoanalytic/psychodynamic approach to depressive disorders. Oxford Textbook of Psychotherapy, 127-136.
Türkçapar, M. H., & Sargın, A. E. (2011). Bilişsel davranışçı psikoterapiler: Tarihçe ve gelişim. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi.
Vurucu, S. (2023). Bilişsel davranışçı terapinin depresyon düzeyi yüksek olan bireylere etkisi. XIII. Uluslararası Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Konferansı. https://doi.org/10.5281/zenodo.8110438
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Fulya ÖZÇİLOĞLU, Meryem KARAAZİZ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
